Το υπό διαβούλευση Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης για τη μεταρρύθμιση διατάξεων του οικογενειακού δικαίου έχει ως στόχο την «ενίσχυση της ενεργού παρουσίας και των δύο γονέων στην ανατροφή του τέκνου». Ωστόσο, οι επί μέρους διατάξεις παρουσιάζουν ανησυχητικά κενά ως προς την συμμόρφωση της Πολιτείας με την υποχρέωσή της, απορρέουσα από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης που κυρωθηκε με τον Ν 4531/2018, να διασφαλίζει στην έννομη τάξη της μία έμφυλη κατανόηση της ενδοοικογενειακής βίας και «μια ολοκληρωμένη προσέγγιση η οποία λαμβάνει υπόψη τη σχέση μεταξύ των θυμάτων, των δραστών, των παιδιών και του ευρύτερου κοινωνικού τους περιβάλλοντος», στην κρίσιμη δε συγκυρία της ραγδαίας αύξησης των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού, σύμφωνα με τη Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, καθώς και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.[1] Στο πλαίσιο αυτό, παρατηρούνται με ανησυχία, με αφορμή την υποβολή του Σχεδίου Νόμου, διάχυτες τάσεις στο δημόσιο λόγο, αντίθετες με τις υποχρεώσεις που δεσμεύουν τις αρχές βάσει της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης.[2]
Παράλληλα, δεν φαίνεται να ελήφθησαν υπόψη από το Υπουργείο οι ευάλωτες ομάδες παιδιών στις οποίες θα εφαρμοστούν οι προτεινόμενες διατάξεις, όπως οι αιτούντες άσυλο και οι πρόσφυγες που ζουν στην Ελλάδα,[3] ενώ δεν προβλέπονται τα απαραίτητα μέτρα, όπως η διερμηνεία και η εμπλοκή των κοινωνικών υπηρεσιών, για να καταστεί δυνατή η διαπίστωση των αναγκών των παιδιών και η πρόσβαση της εν λόγω κατηγορίας πληθυσμού στις προτεινόμενες διαδικασίες διαμεσολάβησης.[4]
Στο παρόν κατατίθενται σύντομες παρατηρήσεις της Υποστήριξης Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA) επί των συγκεκριμένων επιπτώσεων των επιλεγμένων διατάξεων του Σχεδίου Νόμου στην προστασία των παιδιών που υφίστανται και εκτίθενται σε κακοποίηση και ενδοοικογενειακή βία, με ιδιαίτερη προσοχή στην αυξημένη ευαλωτότητα ορισμένων ομάδων όπως οι πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο που ζουν στην Ελλάδα.
Σημειώσεις:
- Το Βήμα, «Κορωνοϊός : Η καραντίνα απογείωσε την ενδοοικογενειακή βία», 24 Νοεμβρίου 2020, διαθέσιμο στο: https://bit.ly/3vYwW0c, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Στραγητική της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού, COM(2021) 142, 24 Μαρτίου 2021, 11. ↑
- Βλ. Δημόσια Επιστολή προς την Ανώνυμη Εταιρεία «ANTENNA TV», 19 Μαρτίου 2021, διαθέσιμο στο: https://bit.ly/3fhJ06L. ↑
- Βλ. Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, Κατευθυντήριες Οδηγίες για την προστασία των γυναικών και των κοριτσιών κατά την πρώτη υποδοχή στην Ελλάδα και τη διαδικασία ασύλου, 2011, 8, διαθέσιμο στο: https://bit.ly/39c7ESc. ↑
- Ομάδα Εργασίας των Ηνωμένων Εθνών για τις Διακρίσεις σε βάρος των Γυναικών και των Κοριτσιών, Έκθεση για την Ελλάδα, A/HRC/44/51/Add.1, 29 Ιουνίου 2020, σκ. 67, διαθέσιμο στο: https://bit.ly/3w8rzv9. ↑
