Κατάφωρη παραβίαση δικαιωμάτων η προσχηματική και αυθαίρετη επίκληση της Τουρκίας ως «ασφαλούς τρίτης χώρας» από τις Ελληνικές Αρχές
Κατάφωρη παραβίαση δικαιωμάτων η προσχηματική και αυθαίρετη επίκληση της Τουρκίας ως «ασφαλούς τρίτης χώρας» από τις Ελληνικές Αρχές
Αθήνα/Φρανκφούρτη, 01-03-2022: Η Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA) και η PRO ASYL καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προβεί σε άμεση κίνηση διαδικασιών επί παραβάσει κατά της Ελλάδας για συστημικές παραβιάσεις του διεθνούς και ενωσιακού δικαίου, λόγω της αυθαίρετης απόρριψης των αιτήσεων ασύλου βάσει της έννοιας της «ασφαλούς τρίτης χώρας» και της παρεμπόδισης της πρόσβασης των προσφύγων σε διαδικασίες ασύλου.
Παρά τις επίσημες ανακοινώσεις των αρμόδιων αρχών ως προς την αποδεδειγμένη, εδώ και τέσσερα χρόνια βάσει του Διμερούς Πρωτοκόλλου Επανεισδοχής και δύο χρόνια βάσει της Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας, αδυναμία διεξαγωγής επανεισδοχών προς την Τουρκία, η Ελλάδα υπάγει ανεξαιρέτως στην έννοια της «ασφαλούς τρίτης χώρας» τους πολίτες Συρίας, Αφγανιστάν, Σομαλίας, Πακιστάν και Μπανγκλαντές στο σύνολο της επικράτειας, βάσει της ΚΥΑ 42799/2021 περί εθνικού καταλόγου καθορισμού ασφαλών τρίτων χωρών, με αποτέλεσμα την εκθετική αύξηση του αριθμού των απορρίψεων αιτήσεων ασύλου ως απαραδέκτων.
«Εντός του τελευταίου έτους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δέχεται συνεχείς καταγγελίες, ερωτήσεις και επιστολές αναφορικά με το σύννομο της εφαρμογής της «ασφαλούς τρίτης χώρας» από τις ελληνικές αρχές. Το ίδιο διάστημα, η ελληνική κυβέρνηση έχει νομοθετήσει τον χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως «ασφαλούς τρίτης χώρας» και εισαγάγει νέους νομοθετικούς περιορισμούς στην πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου. Οι κινήσεις αυτές καταδεικνύουν άνευ αμφιβολίας την απροθυμία της να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις της και καθιστούν απρόσφορη την όποια προσπάθεια θεραπείας των συστηματικών αυτών παραβιάσεων δια της άτυπης ή διπλωματικής οδού»
Μίνως Μουζουράκης, Νομικός Σύμβουλος της RSA
Με καταγγελία που κατατέθηκε σήμερα ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επισημαίνονται συστημικές παραβιάσεις σωρείας διατάξεων του ενωσιακού δικαίου και δη των αρ. 1 και 18 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, των αρ. 6, παρ. 1, 24, παρ. 3, 38, παρ. 4 και 46, παρ. 3 της Οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου, του αρ. 4, παρ. 3 της Οδηγίας για την αναγνώριση και του αρ. 14 της Οδηγίας επιστροφών από τις ελληνικές αρχές.
Η προσωπική ιστορία του Χαλέντ* και η καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Η προσωπική ιστορία του Χαλέντ* και η καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Ο Χαλέντ* είναι πρόσφυγας από τη Συρία, στην οποία έχει υποστεί διώξεις, φυλάκιση και βασανιστήρια λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων, συνεπεία των οποίων αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα σωματικής και ψυχικής υγείας. Σήμερα, κατέθεσε καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά των παραβιάσεων του ενωσιακού δικαίου για το άσυλο και των θεμελιωδών δικαιωμάτων του από τις ελληνικές αρχές.
Κατά την είσοδό του στην Τουρκία, ο Χαλέντ επαναπροωθήθηκε επανειλημμένα από τις τουρκικές αρχές προς τη Συρία, αντιμετώπισε κίνδυνο για τη ζωή και την ελευθερία του ενώ υπέστη απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση και εκτέθηκε σε εξευτελιστικές συνθήκες κράτησης από τις τουρκικές αρχές. Έφτασε στην Ελλάδα τον Αύγουστο του 2019, αλλά η αίτηση ασύλου του καταγράφηκε στην Κω μόλις τον Αύγουστο του 2020. Η αίτηση απορρίφθηκε σε πρώτο και δεύτερο βαθμό, κατ’εφαρμογή της έννοιας της «ασφαλούς τρίτης χώρας».
Με την επίδοση της δευτεροβάθμιας απορριπτικής απόφασης της Επιτροπής Προσφυγών τον Φεβρουάριο του 2021, ο Χαλέντ τέθηκε υπό κράτηση στο ΠΡΟ.ΚΕ.Κ.Α. Κω για πάνω από δύο μήνες, χωρίς ωστόσο να είναι εφικτή η επανεισδοχή του στην Τουρκία και χωρίς να πραγματοποιηθεί καμία ενέργεια από τις αρχές για την επανεισδοχή αυτή. Στα τέλη Μαρτίου, κατέθεσε μεταγενέστερη αίτηση ασύλου, η οποία εξετάστηκε και πάλι στο πλαίσιο της διαδικασίας συνόρων και απορρίφθηκε από το ΠΓΑ Κω ως απαράδεκτη με την αιτιολογία ότι η Τουρκία αποτελεί «ασφαλή τρίτη χώρα» για αυτόν.
Ο Χαλέντ κατέθεσε προσφυγή κατά της απόρριψης της μεταγενέστερης αίτησής του, στην οποία ανέφερε ρητά ότι αφενός είναι αντικειμενικά αδύνατη η επανεισδοχή του στην Τουρκία, αφετέρου ενδεχομένη επανεισδοχή του προσκρούει σε παραβίαση της αρχής της μη επαναπροώθησης και συνακόλουθα η αίτησή του πρέπει να εξεταστεί στην ουσία της σύμφωνα με το αρ. 38, παρ. 4 της Οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου. Ήδη, δε, ενόσω εκκρεμούσε η εξέταση της προσφυγής του, ο Χαλέντ είχε αφεθεί ελεύθερος και είχε μεταφερθεί στην Αθήνα, καθώς ήρθη ο γεωγραφικός περιορισμός του στο νησί της Κω.
Ωστόσο, η Επιτροπή Προσφυγών απέρριψε τη νέα προσφυγή του και διέταξε εκ νέου την επανεισδοχή του στην Τουρκία, παραλείποντας πλήρως τους ισχυρισμούς του αναφορικά με το αρ. 38, παρ. 4 της Οδηγίας. Η απόφαση της Επιτροπής του επιδόθηκε στην Αθήνα μόλις τον Φεβρουάριο του 2022. Κατά της απόφασης έχει ασκηθεί αίτηση ακύρωσης στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών η οποία δεν έχει συζητηθεί ακόμη.
Ο Χαλέντ βρίσκεται πλέον δυόμισι χρόνια στην Ελλάδα. Οι ελληνικές αρχές έχουν ήδη απορρίψει δύο αιτήσεις του για παροχή διεθνούς προστασίας χωρίς να τις εξετάσουν στην ουσία και διατάσσουν την επανεισδοχή του στην Τουρκία, παρότι αφενός γνωρίζουν ότι είναι αδύνατον να επιστρέψει εκεί, παραβλέποντας αφετέρου τους ισχυρισμούς του ότι ενδεχόμενη επανεισδοχή του παραβιάζει την αρχή της μη επαναπροώθησης. Καθ’όλη τη διάρκεια του τελευταίου χρόνου, ο Χαλέντ δεν έλαβε ποτέ Δελτίο Αιτήσαντος Διεθνή Προστασία και ουδέποτε του χορηγήθηκε το οικονομικό βοήθημα που δικαιούνται οι αιτούντες άσυλο, ούτε επωφελήθηκε των προβλεπομένων εκ του νόμου συνθηκών υποδοχής, με σοβαρά επακόλουθα για την ψυχική και σωματική του υγεία, καθώς και για την ανάπτυξη της ζωής και της προσωπικότητάς του. Η νέα αίτηση ασύλου του, για την οποία πλήρωσε παράβολο 100 ευρώ, δεν θα καταγραφεί πριν τον Ιούνιο του 2022.
Στη σημερινή του καταγγελία ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο Χαλέντ επισημαίνει συστημικές παραβιάσεις σωρείας διατάξεων του ενωσιακού δικαίου και δη των αρ. 1 και 18 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, των αρ. 6, παρ. 1, 24, παρ. 3, 38, παρ. 4 και 46, παρ. 3 της Οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου, του αρ. 4, παρ. 3 της Οδηγίας για την αναγνώριση και του αρ. 14 της Οδηγίας επιστροφών από τις ελληνικές αρχές.
* Τα στοιχεία του έχουν τροποποιηθεί για λόγους ασφαλείας