Ένα βήμα προς τα πίσω για την προστασία και την ενσωμάτωση:
Σχετικά με τον τερματισμό του προγράμματος στέγασης ESTIA II για τους αιτούντες άσυλο
Ένα βήμα προς τα πίσω για την προστασία και την ενσωμάτωση:
Σχετικά με τον τερματισμό του προγράμματος στέγασης ESTIA II για τους αιτούντες άσυλο

Είναι Χριστούγεννα και εκατοντάδες ευάλωτοι αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες στην Ελλάδα μετρούν τις τελευταίες τους ημέρες στα διαμερίσματα που διέμεναν και τις γειτονιές τους. Η κυβέρνηση επέμεινε να κλείσει το πρόγραμμα στήριξης έκτακτης ανάγκης για την ένταξη και τη στέγαση (ESTIA II)[1] για τους ευάλωτους αιτούντες άσυλο, όπως είχε ανακοινωθεί νωρίτερα φέτος[2], παρά την προθυμία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συνεχίσει τη χρηματοδότηση[3]. Οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών[4], οι εκπαιδευτικοί και οι πρόσφυγες[5] εξέφρασαν τις ανησυχίες τους για αυτό το βήμα προς τα πίσω όσον αφορά την προστασία και την ένταξη και ζητούν τη συνέχιση του προγράμματος στέγασης.
Εκατοντάδες οικογένειες αιτούντων άσυλο έχουν ήδη μεταφερθεί από τα διαμερίσματά στα οποία διέμεναν πίσω σε προσφυγικούς καταυλισμούς ή αναμένουν τη μεταφορά τους σε αυτούς εντός των επόμενων ημερών[6]. Επιπλέον, χιλιάδες άνθρωποι έχουν πληγεί από εξώσεις ή μεταφορές σε καταυλισμούς από την αρχική ανακοίνωση της κυβέρνησης για το κλείσιμο του ESTIA τον Φεβρουάριο του 2022, όταν το πρόγραμμα φιλοξενούσε ακόμη περίπου 12.500 άτομα[7].
Οι δικαιούχοι του προγράμματος στέγασης αναφέρουν ότι οι υπάλληλοι των εταίρων υλοποίησης του ESTIA II τους ενημέρωσαν μόνο προφορικά και σε σύντομο χρονικό διάστημα για τη μεταφορά τους σε καταυλισμούς, συχνά χωρίς να προσδιορίσουν τον τόπο μεταφοράς. Ξαφνικά, τα παιδιά έπρεπε να εγκαταλείψουν τα σχολεία, τα χόμπι και τους φίλους τους, οι ενήλικες τα μαθήματα γλώσσας και τα επαγγελματικά μαθήματα, τα άτομα με προβλήματα (ψυχικής) υγείας έπρεπε να διακόψουν τη θεραπεία τους. Όσοι είχαν βρει περιστασιακή εργασία μετακινήθηκαν μακριά από τις μικρές ευκαιρίες εργασίας τους.
Η απόφαση της κυβέρνησης να τερματίσει το πρόγραμμα ESTIA II μπορεί να κατανοηθεί ως μέρος μιας ευρύτερης μεταναστευτικής πολιτικής που αποσκοπεί στο να περιορίσει τους αιτούντες άσυλο σε ελεγχόμενους και απομονωμένους καταυλισμούς. Ακολούθησε ο τερματισμός του προγράμματος φιλοξενίας FILOXENIA σε ξενοδοχεία[8], η σταδιακή κατάργηση των εναλλακτικών καταλυμάτων σε σχέση με τους καταυλισμούς στα νησιά και το κλείσιμο καταυλισμών κοντά σε αστικές περιοχές, όπως ο Σκαραμαγκάς και ο Ελαιώνας στην περιοχή της Αττικής[9].
Κατά συνέπεια, η κρατική στήριξη είναι πλέον διαθέσιμη μόνο στους αιτούντες άσυλο που διαμένουν σε καταυλισμούς, κρυμμένους πίσω από τσιμεντένιους τοίχους τριών μέτρων και συρματοπλέγματα[10]. Από την εισαγωγή του “HYPERION”, ενός αμφιλεγόμενου συστήματος παρακολούθησης που βρίσκεται υπό εξέταση από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα[11], οι πύλες των καταυλισμών ελέγχονται από ιδιωτικούς φρουρούς ασφαλείας, έχουν εγκατασταθεί κάμερες και οι κάτοικοι πρέπει να ταυτοποιούνται για να εισέλθουν[12]. Οι καταυλισμοί που προηγουμένως ήταν γνωστοί ως “Ανοικτές Δομές Προσωρινής Υποδοχής” φέρουν από το 2021 τον επίσημο τίτλο “Ελεγχόμενες Δομές Προσωρινής Φιλοξενίας αιτούντων άσυλο”13]. Οι καταυλισμοί αυτοί φαίνεται ότι έχουν γίνει η μοναδική μορφή υποδοχής για τους αιτούντες άσυλο που λαμβάνουν συνθήκες υποδοχής μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας ασύλου τους.
Εν τω μεταξύ, στα τέλη Νοεμβρίου, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) ενημέρωσε τους υπαλλήλους του ότι θα απολύσει το 60% του προσωπικού του που εργάζεται στους καταυλισμούς στο πλαίσιο του προγράμματος “Εναρμόνιση των Πρακτικών Προστασίας στην Ελλάδα” (HARP)[14] μέχρι το τέλος του 2022, μειώνοντας έτσι δραστικά την υποστήριξη που προσφέρεται στους πιο ευάλωτους. Αυτό έχει οδηγήσει σε διαμαρτυρίες και απεργίες των εργαζομένων που επηρεάζονται. Σύμφωνα με τους εργαζόμενους, ειδοποιήθηκαν ξαφνικά. Φοβούνται ότι η απόφαση για τη μείωση των υπηρεσιών εντός των καταυλισμών δεν λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες και το συμφέρον του σημαντικού αριθμού των κατοίκων. Επιπλέον, καταγγέλλουν την έλλειψη οποιουδήποτε μεταβατικού σχεδίου, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης των περιπτώσεων και των παραπομπών, μέχρι την παράδοση των υπηρεσιών στην κυβέρνηση[15]. Ως αποτέλεσμα, όσοι διαμένουν στους καταυλισμούς θα μείνουν ξαφνικά με λιγότερες νομικές, κοινωνικές και ψυχολογικές υπηρεσίες[16].
Στις αρχές Δεκεμβρίου του 2022, δέκα οργανώσεις για τα δικαιώματα των πολιτών, μεταξύ των οποίων και η Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA), έστειλαν επιστολή στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου για να εκφράσουν τις έντονες ανησυχίες τους σχετικά με τον τερματισμό της ESTIA II και τη μεταφορά των ευάλωτων αιτούντων άσυλο στους καταυλισμούς. Οι οργανώσεις επισήμαναν τις σοβαρές ανησυχίες που είχε εκφράσει στο παρελθόν ο Συνήγορος του Πολίτη και απαίτησαν από το κράτος να μην κλείσει το ESTIA II[17].
Ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης, δήλωσε στις 16 Δεκεμβρίου: «Κλείνουμε το πρόγραμμα ESTIA, γιατί οι δομές επαρκούν για τις στεγαστικές ανάγκες»[18]. Εν τω μεταξύ, η εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNCHR) στην Ελλάδα, Στέλλα Νάνου, σε πρόσφατη δήλωσή της τόνισε ότι «είναι λογικό η δυναμικότητα των θέσεων φιλοξενίας να προσαρμόζεται στον πληθυσμό των αιτούντων άσυλο στη χώρα», ωστόσο «θα πρέπει να διατηρηθεί ένας αριθμός διαμερισμάτων στον αστικό ιστό», ως ένας τύπος στέγασης αιτούντων άσυλο «απαραίτητος για τις εξαιρετικά ευάλωτες περιπτώσεις αιτούντων άσυλο και των οικογενειών τους, ώστε να διαμένουν σε ασφαλείς συνθήκες και με πιο εύκολη πρόσβαση στις απαραίτητες υπηρεσίες». [19]ι Η προώθηση εναλλακτικών λύσεων στέγασης σε σχέση με τους καταυλισμούς αποτελεί σημαντική προτεραιότητα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες από το 2014[20].
Ritsona Camp, Dec 2022

Είναι Χριστούγεννα και τα παιδιά και οι οικογένειές τους έχουν αφήσει πίσω τα διαμερίσματα στους αστικούς ιστούς για να ζήσουν και πάλι σε κοντέινερς μέσα σε περιφραγμένους κλειστούς καταυλισμούς υπό ελέγχους ασφαλείας και την επίβλεψη φρουρών μακριά από την ελληνική κοινωνία. Είναι Χριστούγεννα και οι αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν μειωμένη προστασία και απομακρύνονται από κάθε δυνατότητα ένταξης.
Η RSA συγκέντρωσε τις μαρτυρίες τεσσάρων ευάλωτων αιτούντων άσυλο και των οικογενειών τους. Αυτές είναι οι φωνές τους:
Σαλίμ*, μόνος πατέρας τριών κοριτσιών
"Όταν οι κόρες μου ακούνε τη λέξη "camp"[καταυλισμός], ο φόβος και ο τρόμος κατακτούν τα μάτια τους. Περάσαμε οκτώ μήνες στη "ζούγκλα" της Μόριας στη Λέσβο όταν φτάσαμε στην Ελλάδα. Έπρεπε να προσέχουμε όλη μέρα και όλη νύχτα για να μην τραυματιστούμε σε καβγά". Ο Σαλίμ* και οι τρεις μικρές του κόρες (ηλικίας 5, 12 και 14 ετών) κατάγονται από το Αφγανιστάν[21]. Η οικογένεια έφτασε στην Ελλάδα από το 2019 και μετά από αρκετούς μήνες στη Μόρια μεταφέρθηκαν σε διαμέρισμα του ESTIA λόγω της ευαλωτότητάς τους. Ο πατέρας έχει πέσει θύμα έκρηξης βόμβας στο παρελθόν και εξακολουθεί να υποφέρει από αυτά τα τραύματα, ενώ η μικρότερη κόρη πάσχει από σοβαρή βαρηκοΐα και χρειάζεται τακτική ιατρική παρακολούθηση. Η οικογένεια αναμένει την οικογενειακή τους επανένωση με τη σύζυγο και τη μητέρα τους. Αφού πέρασαν σχεδόν δύο χρόνια σε διαμέρισμα του στεγαστικού προγράμματος ESTIA, ενημερώθηκαν πρόσφατα ότι θα μεταφερθούν και πάλι σε καταυλισμό εντός της εβδομάδας. "Οι κόρες μου πήγαιναν σε δημόσιο σχολείο στη γειτονιά μας. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, έκαναν φίλους και δημιούργησαν δεσμούς. Επισκέπτονταν απογευματινά μαθήματα γλώσσας και αθλητικούς συλλόγους. Η μικρότερη κόρη μου πρέπει να υποβάλλεται τακτικά σε ιατρικές εξετάσεις. Αναζητώ εργασία στην Αθήνα. Τώρα υποτίθεται ότι πρέπει να μετακομίσουμε σε έναν καταυλισμό μακριά από την πόλη. Δεν ξέρουμε καν σε ποιο καταυλισμό θα πάμε. Φίλοι που έχουν ήδη μεταφερθεί σε έναν καταυλισμό μας είπαν ότι ζουν τώρα σε ένα κοντέινερ και γύρω τους υπάρχουν τοίχοι και φράχτες. Πώς μπορούν τα παιδιά μου να μετακομίσουν σε ένα τέτοιο κλουβί τώρα; Ως πατέρας τους αισθάνομαι απελπισμένος που δεν μπορώ να κάνω τίποτα για να παραμείνουν εδώ όπου αισθάνονται ελεύθερα. Φοβάμαι ότι θα πάθουν κατάθλιψη στον καταυλισμό. Φοβάμαι ότι θα είναι μακριά από τα νοσοκομεία. Φοβάμαι να αντιμετωπίσουν την ανασφάλεια της ζωής στον καταυλισμό για άλλη μια φορά. Έχω υποστεί τραυματισμούς που περιορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις ικανότητές μου πριν έρθω στην Ελλάδα. Δεν μπορώ να σηκώσω μεγάλα βάρη ή να περπατήσω μεγάλες αποστάσεις. Πώς θα τα καταφέρουμε σε ένα μέρος μακριά από την πόλη; Πώς θα πληρώσουμε τα έξοδα μεταφοράς στα νοσοκομεία;"
Adellard*, 21 ετών, επιζήσαντας έμφυλης βίας
«Όταν μεταφέρθηκα στον καταυλισμό πριν από ένα μήνα, ένιωσα ότι με είχαν πετάξει εκεί. Γύρω από το καταυλισμό δεν υπάρχει τίποτα. Για να μπεις και να βγεις πρέπει να δείξεις τα χαρτιά σου. Υπάρχουν τοίχοι γύρω από τον καταυλισμό. Αισθάνομαι φυλακισμένος, παρόλο που μου επιτρέπεται να βγαίνω έξω. Οι γιατροί μου με συμβούλευσαν να πηγαίνω βόλτες και να συναντώ ανθρώπους για να κοινωνικοποιηθώ. Είπαν ότι αν μιλούσα περισσότερο για τα προβλήματά μου θα ένιωθα καλύτερα. Αλλά αυτό δεν είναι δυνατό εδώ. Μου είναι δύσκολο να εμπιστευτώ αγνώστους. Είχα πολύ άσχημες εμπειρίες με ανθρώπους στους καταυλισμούς στο παρελθόν. Φοβάμαι να πάω σε μέρη μόνος μου όπου δεν υπάρχει κανείς γύρω μου και φοβάμαι τα πλήθη. Αυτό το μέρος μου θυμίζει φρικτά πράγματα». Ο 21χρονος Adellard* από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό[22] έχει υποστεί σοβαρή έμφυλη βία στο παρελθόν τόσο στη χώρα καταγωγής του όσο και στην Ελλάδα και βρίσκεται σε ψυχολογική φροντίδα. Υποφέρει από πολλαπλά τραύματα και έχει ανάγκη από τακτική παρακολούθηση. Λόγω της κατάστασης της ψυχικής του υγείας, ήταν δύσκολα σε θέση να αφηγηθεί τα γεγονότα της ζωής του κατά τη διάρκεια της συνέντευξης για το άσυλο. Πέρασε ενάμισι χρόνο στη Λέσβο, εκ των οποίων αρκετούς μήνες στο διαβόητο καταυλισμό της Μόριας, όπου είχε πέσει θύμα σοβαρής επίθεσης. Μόνο μετά από αυτό μεταφέρθηκε στην Αθήνα σε ένα διαμέρισμα του ΕΣΤΙΑ. Ο χρόνος που πέρασε στο διαμέρισμα στην Αθήνα του είχε δώσει ένα αίσθημα ασφάλειας. «Μου λείπει το διαμέρισμά μου. Νιώθω μοναξιά και τρόμο εδώ. Στην Αθήνα έχω τον σύντροφό μου, τους γιατρούς μου και τον δικηγόρο μου, είχα ένα ασφαλές μέρος. Για να πάω στην Αθήνα από εδώ πρέπει να περπατήσω 30 λεπτά μέχρι τον πλησιέστερο σταθμό λεωφορείων και στη συνέχεια να πάω με λεωφορείο για περισσότερο από μία ώρα. Πρέπει να πληρώσω 6,10 ευρώ για μία διαδρομή. Τα λεωφορεία δεν πηγαίνουν συχνά στην Αθήνα. Λαμβάνω ένα επίδομα 70€ το μήνα, οπότε το να πηγαίνω στην Αθήνα είναι μια πολυτέλεια που δεν μπορώ συχνά να αντέξω οικονομικά και είναι ομοίως δύσκολο για τον σύντροφό μου να με επισκέπτεται εδώ. Έχω πολλά ραντεβού με γιατρούς στην Αθήνα, μερικές φορές τρία την εβδομάδα και είναι πραγματικά δύσκολο να τα παρακολουθήσω. Έχω επίσης εγγραφεί σε μαθήματα ελληνικών στην Αθήνα, αλλά δεν μπορώ πλέον να πηγαίνω εκεί. Στον καταυλισμό πήγα τρεις φορές για να βρω μαθήματα αλλά δεν υπήρχε κανείς εκεί. Καθώς δεν έχω σχεδόν καμία δυνατότητα να πάω πουθενά, αναγκάζομαι να μένω τον περισσότερο χρόνο στον καταυλισμό και μακριά από τους φίλους μου. Από τότε που βρίσκομαι στον καταυλισμό, σκέφτομαι συνέχεια. Η ψυχολογική μου κατάσταση είναι χειρότερη». Με τη μεταφορά του Adellard* πίσω σε έναν καταυλισμό δεν αντιμετωπίζει μόνο ακατάλληλες συνθήκες υποδοχής μακριά από την ιατρική περίθαλψη που χρειάζεται, αλλά και τραυματίζεται εκ νέου για άλλη μια φορά. Ο νεαρός μεταφέρθηκε από το διαμέρισμά του πίσω σε ένα κοντέινερ σε έναν καταυλισμό έξω από την Αθήνα, όπου ζει ανάμεσα σε εκατοντάδες άλλους πρόσφυγες διαφορετικών εθνικοτήτων. Όταν έφτασε εκεί, τίποτα δεν ήταν έτοιμο, λέει: «Το κοντέινερ ήταν βρώμικο και δεν υπήρχαν αρκετά κρεβάτια μέσα. Η θέρμανση δεν λειτουργούσε σωστά και έκανε πολύ κρύο. Την πρώτη μέρα που φτάσαμε το κρύο ήταν αφόρητο. Στην αρχή μας έδωσαν μόνο κλινοσκεπάσματα και καθόλου κουβέρτες. Μας πήρε πολλές ημέρες για να καθαρίσουμε σωστά το κοντέινερ. Το φαγητό που παίρνουμε είναι μόλις και μετά βίας βρώσιμο. Υποφέρω συχνά από πόνους στο στομάχι».
Parwan*, μόνος πατέρας 12χρονου κοριτσιού
«Μας είπαν ότι πρέπει να εγκαταλείψουμε το σπίτι στο οποίο ζούμε εδώ και τέσσερα χρόνια. Μόνο μία εβδομάδα πριν από τη μεταφορά στον καταυλισμό μας είπαν την ακριβή τοποθεσία. Δεν είναι απλώς ένα βήμα προς τα πίσω για την κόρη μου και εμένα, είναι σαν να ξεριζώνουμε ένα νεαρό δέντρο που μόλις βρήκε δύναμη να μεγαλώσει. Το διαμέρισμα στο οποίο μέναμε ήταν το σπίτι μας και το μόνο μέρος όπου η κόρη μου ένιωθε ασφάλεια. Πήγαινε στο σχολείο εκεί για τρία χρόνια. Έβλεπε τον ψυχολόγο της για εβδομαδιαίες συνεδρίες στο κέντρο της Αθήνας. Επίσης, ο δικηγόρος μας ήταν κοντά στο σπίτι μας. Το μόνο που ξέραμε ήταν ότι δεν είχαμε άλλη επιλογή και ότι από εδώ και στο εξής θα ήμασταν μακριά από το σπίτι μας, τη γειτονιά μας, τους φίλους μας και κάθε μέρος όπου είχαμε βρει επιτέλους κάποια στήριξη. Μας απομάκρυναν από κάθε ευκαιρία να θεραπευτούμε και να ενταχθούμε», λέει ο Parwan*, μόνος πατέρας ενός 12χρονου κοριτσιού από το Αφγανιστάν[23], ο οποίος περιμένει την οικογενειακή του επανένωση με τη σύζυγό του και τα δύο ανήλικα παιδιά του στη Γερμανία. Έχουν περάσει τέσσερα χρόνια από τότε που η μικρή οικογένεια έφτασε στην Ελλάδα. Εδώ και ένα μήνα ζουν σε έναν καταυλισμό προσφύγων σε απόσταση μίας ώρας με το αυτοκίνητο από την Αθήνα. «Περνάμε τον περισσότερο χρόνο μέσα στο κοντέινερ, μέσα στον περιφραγμένο χώρο του καταυλισμού. Πρέπει να ξοδέψουμε περίπου 10 ευρώ ανά άτομο για μία διαδρομή με το τρένο στην Αθήνα και πίσω. Από τη στιγμή που λαμβάνουμε φαγητό μέσα στον καταυλισμό, τα χρήματά μας θα μειωθούν, άκουσα. Αισθάνομαι παγιδευμένος εδώ. Μέρα με τη μέρα φέρνουν όλο και περισσότερους ανθρώπους στον καταυλισμό. Τώρα μοιραζόμαστε ένα κοντέινερ με μια άλλη οικογένεια. Αρχίζουμε να περιμένουμε στην ουρά για πλυντήρια, για φαγητό, για γιατρούς και κοινωνικούς λειτουργούς. Αυτές οι ουρές μου θυμίζουν τις πρώτες μέρες μας στην Ελλάδα».
Shabnam*, μητέρα δύο παιδιών 3 και 7 ετών
Ζήσαμε στο διαμέρισμα στην Αθήνα για περίπου δύο χρόνια. Τότε ξαφνικά πληροφορηθήκαμε ότι έπρεπε να μεταφερθούμε σε καταυλισμό μέσα σε δύο ημέρες. Μας είπαν ότι δεν είχαμε άλλη επιλογή. Τώρα βρισκόμαστε στον καταυλισμό. Πρέπει να ξεκινήσουμε πάλι από το μηδέν». Η Shabnam* από το Αφγανιστάν[24] είναι μητέρα δύο κοριτσιών ηλικίας τριών και επτά ετών. Έφτασε στην Ελλάδα πριν από τέσσερα χρόνια μαζί με τον σύζυγο και τα παιδιά της. Μετά την οριστική απόρριψη της αίτησής τους για άσυλο, η οικογένεια υπέβαλε νέα αίτηση. Η οικογένεια έφτασε αρχικά στη Σάμο, όπου πέρασε πέντε μήνες ζώντας σε μια σκηνή στη λεγόμενη "ζούγκλα" του καταυλισμού. Από εκεί μεταφέρθηκαν σε τρία διαφορετικά ξενοδοχεία όπου πέρασαν συνολικά ενάμιση χρόνο πριν τελικά μεταφερθούν σε διαμέρισμα της ESTIA στην Αθήνα.
«Όταν μπήκαμε στο διαμέρισμα στην Αθήνα ήταν ένα καλό συναίσθημα. Νιώσαμε ότι μπορούσαμε να τακτοποιηθούμε. Είχαμε το δικό μας σπίτι. Η μεγαλύτερη κόρη μας ξεκίνησε τη σχολική της ζωή εκεί. Έκανε φίλους. Εγώ γράφτηκα σε μαθήματα ξένων γλωσσών. Ο σύζυγός μου βρήκε επίσης περιστασιακά δουλειά». Ως κάτοικος καταυλισμού, ο σύζυγός της ανησυχεί κυρίως για την απόσταση από τα νοσοκομεία. «Χρειάζονται ώρες για να φτάσει ένα ασθενοφόρο εδώ αν υπάρξει κάποιο επείγον περιστατικό. Για κάθε ραντεβού με γιατρό πρέπει να πληρώνουμε μόνοι μας τα έξοδα για τα μέσα μαζικής μεταφοράς και πηγαίνουμε χωρίς μεταφραστή. Ένα ραντεβού με γιατρό χωρίς μεταφραστή είναι σαν να μην υπάρχει ραντεβού».
*Τα ονόματα έχουν αλλάξει για την προστασία της ταυτότητας και της ιδιωτικής ζωής
Σημειώσεις
Το πρόγραμμα στήριξης έκτακτης ανάγκης για την ένταξη και τη στέγαση (ESTIA) που εφαρμόζεται από τον Νοέμβριο του 2015, παρείχε αποκεντρωμένη στέγαση σε ευάλωτους αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα μέσω της ενοικίασης ακινήτων. Το πρόγραμμα παραδόθηκε πλήρως από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου τον Ιανουάριο του 2021. ↑
Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, ‘Ολοκληρώνεται το πρόγραμμα στέγασης “ΕSΤΙΑ ΙΙ” το 2022’, 22 Φεβρουαρίου 2022, διαθέσιμο εδώ ↑
Fenix, “Closure of ESTIA II: a political choice behind its closure”, 6 Δεκεμβρίου 2022, διαθέσιμο εδώ ↑
Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), ‘Εξώσεις, αστεγία και πισωγύρισμα στην ένταξη’, 30 Νοεμβρίου 2022, διαθέσιμο εδώ ↑
InfoMigrants, ‘Police violently disperse protest at Athens’ Eleonas camp during eviction operation’, 19 Aυγούστου 2022, διαθέσιμο εδώ ↑
Fenix, ‘Closure of ESTIA II: thousands of extremely vulnerable asylum seekers to be left without humane and adequate accommodation and proper care’, 31 Οκτωβρίου 2022, διαθέσιμο εδώ ↑
Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, ‘ESΤΙΑ 2021 FACTSHEET Δεκέμβριος 2021- Ιανουάριος/Φεβρουάριος 2022, 28 Φεβρουάριος 2022’, διαθέσιμο εδώ ↑
Η FILOXENIA ήταν ένα πρόγραμμα στέγασης που υλοποιήθηκε από τον ΔΟΜ για την προσωρινή φιλοξενία ευάλωτων μεταναστών σε ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Ολοκληρώθηκε στα τέλη Απριλίου 2021.
Πηγή: https://greece.iom.int/temporary-shelter-and-protection-most-vulnerable-migrants-greece-filoxenia
Δείτε επίσης: Ekathimerini, ‘Filoxenia program for refugees comes to an end’, 8 Ιανουαρίου 2021, διαθέσιμο εδώ ↑Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το ελληνικό σύστημα υποδοχής: RSA, Νέα Μαλακάσα, ‘Απάνθρωπη διαβίωση εννέα μήνες μετά’ , 17 Δεκεμβρίου 2022, διαθέσιμο εδώ
RSA, ‘Reception crisis in Northern Greece: three years of emergency solutions’, May 2019’, διαθέσιμο εδώ
RSA, ‘Reception Crisis in Greece: The Malignancy of Atticas’ Refugee Camps’, 13 Αυγούστου 2018, διαθέσιμο εδώ
RSPA / PRO ASYL ‘Vulnerable Lives on Hold. Refugees are hardly surviving the mass camps in the Athens Region’, 2016, διαθέσιμο εδώνες μετά ↑
Σύμφωνα με το νέο πλαίσιο της 1ης Ιουλίου 2021, η χρηματική βοήθεια παρέχεται στους δικαιούχους, εφόσον μπορεί να πιστοποιηθεί ότι συνεχίζουν να διαμένουν στις εγκαταστάσεις που έχει ορίσει το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου (δηλαδή στις εγκαταστάσεις του συστήματος υποδοχής). Το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου ανακοίνωσε για πρώτη φορά αυτό το βήμα με Δελτία Τύπου που εκδόθηκαν τον Απρίλιο και τον Μάιο του 2021 αντίστοιχα. Εισήχθη με υπουργικές αποφάσεις τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο.
Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, ‘Καταργείται από 1/7//21 το οικονομικό βοήθημα σε αιτούντες διεθνή προστασία που δε στεγάζονται σε δομές ευθύνης του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου ή συνεργαζόμενους με το ΥΜΑ φορείς’, 15 Απριλίου 2021, διαθέσιμο εδώ
Και προϋποθέσεις καταβολής οικονομικού βοηθήματος σε αιτούντες διεθνή προστασία’, 25 Μαΐου 2021, διαθέσιμο εδώ
Υπουργική Απόφαση 115202/2021 και ΚΥΑ 2857/2021 για την τροποποίηση της ΚΥΑ 2089/16-07-2021 “Κοινό πλαίσιο διαχείρισης προγραμμάτων που ανατίθενται στην Ειδική Γραμματεία Συντονισμού και Διαχείρισης Προγραμμάτων του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης και του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας και άλλων πόρων και δεν χρηματοδοτούνται από Εθνικά Προγράμματα” (Β’ 3120), ΦΕΚ 4496/29-09-2021.↑
HYPERION (Greek: ΥΠΕΡΙΩΝ– Σχεδιασμός, Υλοποίηση, εγκατάσταση και λειτουργία συστήματος ελέγχου πρόσβασης και παρακολούθησης παροχών των προσφύγων και μεταναστών που διαμένουν στις Δομές Προσωρινής Υποδοχής και Φιλοξενίας) είναι ένα σύστημα παρακολούθησης που απευθύνεται σε αιτούντες άσυλο και παρακολουθεί τις μετακινήσεις εντός και εκτός των κρατικών καταυλισμών. Διαθέσιμο εδώ ↑
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την κριτική για το HYPERION και άλλα συστήματα παρακολούθησης αιτούντων άσυλο που εφαρμόζονται στην Ελλάδα, καθώς και για την απασχόληση ιδιωτικών εταιρειών ασφαλείας στο πλαίσιο της μετανάστευσης, βλ:
BIRN, “Asylum Surveillance Systems Launched in Greece without Data Safeguards”, 9 Σεπτεμβρίου 2022, διαθέσιμο εδώ Ελληνική Βουλή, Απάντηση σε κοινοβουλευτική ερώτηση, 14 Δεκεμβρίου 2022, Αριθμός πρωτοκόλλου:66, διαθέσιμο εδώ
Neos Kosmos, ‘UN calls on Greece to monitor private security used in migrant camps and at sea’, 18 December 2022, διαθέσιμο εδώ ↑Άρθρο 8 παράγραφος 4 του ν. 4375/2016, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 28 του ν. 4285/2021. ↑
Το έργο Εναρμόνιση των Πρακτικών Προστασίας στην Ελλάδα – Harmonizing Protection Practices in Greece (HARP) λήγει στο τέλος Δεκεμβρίου 2022. Μέσω του έργου HARP, ο ΔΟΜ «σε συνεργασία με τους εταίρους του υποστηρίζει τις ελληνικές αρχές στη βελτίωση της ποιότητας της ανθρωπιστικής ανταπόκρισης και των υπηρεσιών προστασίας για μετανάστες που φιλοξενούνται σε δομές του ελληνικού συστήματος υποδοχής. Ιδιαίτερη στόχευση γίνεται σε ωφελούμενους με ευαλωτότητες. Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από τη Γενική Διεύθυνση Μετανάστευσης και Εσωτερικών υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG HOΜΕ)». Βλέπε: https://greece.iom.int/el/enarmonizontas-politikes-prostasias-stin-ellada ↑
Παρόμοια μεταβατικά προβλήματα παρουσιάστηκαν, για παράδειγμα, κατά την ανάληψη από την κυβέρνηση του προγράμματος χρηματικής βοήθειας για τους αιτούντες άσυλο, όταν η παροχή των επιδομάτων διακόπηκε για αρκετές εβδομάδες μετά τον Σεπτέμβριο του 2021 και εκατοντάδες άνθρωποι υπέφεραν από την πείνα. Βλ: Refugee Support Aegean (RSA), ‘Πρόσφυγες στην Ελλάδα βιώνουν τον τρίτο μήνα ανθρωπιστικής κρίσης και πείνας’, 23 Δεκεμβρίου 2021, διαθέσιμο εδώ ↑
Samos24gr, ‘ΔΟΜ: Απολύσεις στο 60% του προσωπικού του προγράμματος HARP καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι’, 8 Δεκέμβριου 2022, διαθέσιμο εδώ ↑
Εφημερίδα των Συντακτών, ‘Η Κομισιόν αδειάζει το υπ. Μετανάστευσης για το ESTIA’, 12 Δεκεμβρίου 2022, διαθέσιμο εδώ ↑
Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, ‘Μηταράκης: Η δουλειά μας στο μεταναστευτικό, βοηθά στα εθνικά θέματα’, 16 Δεκέμβριου 2022, διαθέσιμο εδώ ↑
Ecopress: ESTIA: τελειώνει το πρόγραμμα, ξενοικιάζονται χιλιάδες ακίνητα, 17 November 2022, διαθέσιμο εδώ ↑
Refworld, ‘Policy on alternatives to Camps’, 2014, διαθέσιμο εδώ.
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες είχε επισημάνει το 2014 ότι «η παροχή δυνατότητας στους πρόσφυγες να διαμένουν στις κοινότητες νόμιμα, ειρηνικά και χωρίς παρενοχλήσεις, είτε σε αστικές είτε σε αγροτικές περιοχές, υποστηρίζει την ικανότητά τους να αναλάβουν την ευθύνη για τη ζωή τους και για τις οικογένειες και τις κοινότητές τους. Οι πρόσφυγες φέρνουν προσωπικές δεξιότητες και προτερήματα (assets, καθώς και τις ιδιότητες της επιμονής, της ευελιξίας και της προσαρμοστικότητας που επέδειξαν μέσω της φυγής και της επιβίωσής τους. Οι πρόσφυγες που διατήρησαν την ανεξαρτησία τους, διατήρησαν τις δεξιότητές τους και ανέπτυξαν βιώσιμα μέσα διαβίωσης θα είναι πιο ανθεκτικοί και πιο ικανοί να ξεπεράσουν τις μελλοντικές προκλήσεις από ό,τι αν είχαν περάσει χρόνια εξαρτώμενοι από την ανθρωπιστική βοήθεια, όποιες λύσεις και αν είναι τελικά διαθέσιμες σε αυτούς». ↑Η συνέντευξη έγινε στις 15 Δεκεμβρίου 2022 ↑
Η συνέντευξη έγινε στις 8 Δεκεμβρίου 2022 ↑
Η συνέντευξη έγινε στις 30 Νοεμβρίου 2022 ↑
Η συνέντευξη έγινε στις 30 Νοεμβρίου 2022 ↑