Στατιστικά υποδοχής & προσφυγικών καμπς το α΄ εξάμηνο του 2025
Περιεχόμενα
Το σύστημα υποδοχής των ανθρώπων που ζητούν προστασία στην Ελλάδα στα νησιά και στην ενδοχώρα παραμένει ανεπαρκές, σύμφωνα με την εικόνα που αποτυπώνουν τα τελευταία στοιχεία που δόθηκαν στον κοινοβουλευτικό έλεγχο τον Αύγουστο του 2025. Τα στοιχεία αναφέρονται στις 30 Ιουνίου 2025 και αναλύονται στο παρόν σημείωμα της Υποστήριξης Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA).
Χωρητικότητα & πληθυσμός στις δομές
Στα τέλη του Ιουνίου του 2025, διέμεναν 19.065 άνθρωποι σε καμπς («δομές») που διαχειρίζεται η Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΥπΥΤ) του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου ανά την επικράτεια, δηλαδή στις πέντε Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές (ΚΕΔ) στα νησιά, τα τρία Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) και τις 22 Ελεγχόμενες Δομές Προσωρινής Φιλοξενίας αιτούντων άσυλο (ΕΔΦΠΑΑ) στην ενδοχώρα. Στα τέλη του 2024, διέμεναν 27.100 άτομα στο σύστημα υποδοχής της ΥπΥΤ.
Η συντριπτική πλειοψηφία των διαμενόντων, 17.944 από το σύνολο των 19.065, βρίσκονταν εντός διαδικασίας ασύλου και επομένως δικαιούνταν συνθήκες υποδοχής, όπως στέγαση, σίτιση, ρουχισμό και μηνιαίο οικονομικό βοήθημα για την κάλυψη των καθημερινών εξόδων τους.
Χαρακτηριστικά πληθυσμού
Στα 19.065 άτομα που διέμεναν σε καμπς της ΥπΥΤ στα τέλη Ιουνίου του τρέχοντος έτους συμπεριλαμβάνονται παραπάνω από 5.000 παιδιά. Τα ασυνόδευτα και χωρισμένα ανήλικα παιδιά για τα οποία δεν έχει οριστεί επίτροπος ή δεν έχει ανατεθεί φροντίδα σε συγγενείς, λόγω των σοβαρών καθυστερήσεων στη λειτουργία της επιτροπείας, παραμένουν de facto σε κράτηση εντός «ασφαλών περιοχών» σε ΚΥΤ, ΚΕΔ και ΕΔΠΦΑΑ, παρά τον χαρακτηρισμό της πρακτικής αυτής ως παράνομης από τα διοικητικά δικαστήρια της χώρας.
Επικρατέστερη χώρα καταγωγής των διαμενουσών/όντων σε καμπς στα τέλη του πρώτου εξαμήνου του έτους ήταν το Αφγανιστάν. Κυριότερες δομές στις οποίες βρίσκονταν πολίτες Αφγανιστάν ήταν η Σάμος στα νησιά και οι Σέρρες και η Αλεξάνδρεια στην ενδοχώρα. Ακολουθεί η Συρία, με τις/τους πολίτες της να διαβιούν κυρίως στη Σάμο όσον αφορά τα νησιά και στην Κυλλήνη και τη Μαλακάσα στην ενδοχώρα.
Χρόνιες ελλείψεις στις συνθήκες υποδοχής
«Στο κενό» το οικονομικό βοήθημα
Τα στοιχεία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου αναφέρουν ότι από το σύνολο των 17.944 διαμενουσών/όντων που δικαιούνταν συνθήκες υποδοχής, 12.354 έχουν αιτηθεί το μηνιαίο οικονομικό βοήθημα που παρέχεται σε αιτούσες/ούντες άσυλο. Αναφέρουν, δε, ότι μόλις 9.463 λάμβαναν οικονομικό βοήθημα. Υπάρχει επομένως, σημαντική απόκλιση μεταξύ του αριθμού των ανθρώπων που δικαιούνται το βοήθημα, των ανθρώπων που το ζήτησαν και των ανθρώπων που το έλαβαν, στα επίσημα στοιχεία.
Στην πραγματικότητα όμως, κανένα από τα άτομα που διαμένουν στα καμπς δεν λαμβάνει οικονομικό βοήθημα, καθώς έχει ολοκληρωθεί το πρόγραμμα υλοποίησής του και μέχρι σήμερα δεν έχει εκδοθεί, ούτε αναμένεται σύντομα, νέα πρόσκληση του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου για τη συνέχισή του. Η τελευταία δόση του βοηθήματος που καταβλήθηκε σε αιτούσες/ούντες άσυλο αφορά τον μήνα Μάρτιο του 2025. Ως αποτέλεσμα, οι περισσότερες/οι αιτούσες/ντες άσυλο στα καμπς εξακολουθούν να αδυνατούν να καλύψουν ακόμη και απολύτως απαραίτητες βιοτικές ανάγκες τους.
Συνεχόμενες ελλείψεις στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και τη διερμηνεία
Τα στοιχεία που δόθηκαν στον κοινοβουλευτικό έλεγχο επιβεβαιώνουν τις συνεχείς ελλείψεις στη στελέχωση των ιατρικών και ψυχοκοινωνικών υπηρεσιών στα καμπς στο πλαίσιο του προγράμματος «Ιπποκράτης», μολονότι ο αριθμός του προσωπικού είναι κατάτι αυξημένος σε σχέση με τα τέλη του περασμένου έτους. Στο σύνολο των καμπς της ΥπΥΤ, λειτουργούσαν συνολικά 60 γιατροί, σε σχέση με 54 στα τέλη του 2024. Ωστόσο, ενόψει του συνολικού πληθυσμού 19.065 διαμενουσών/όντων, αντιστοιχεί ένας γιατρός για 317 άτομα. Δομές όπως η Φιλιππιάδα, η Βέροια, η Κυλλήνη και ο Πύργος δεν είχαν καθόλου γιατρό.
Ο αριθμός των διερμηνέων που δραστηριοποιούνταν στα καμπς της ΥπΥΤ ήταν 128 στις 30 Ιουνίου 2025. Έκτοτε, ωστόσο, έχει διακοπεί εκ νέου η παροχή διερμηνείας στα καμπς, για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα. Η έλλειψη διερμηνείας συνεπάγεται αναπόφευκτα την αδυναμία πρόσβασης των ανθρώπων σε αναγκαίες υπηρεσίες, όπως η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Απουσία εναλλακτικών για τα ευάλωτα πρόσωπα
Στο διάστημα του πρώτου εξαμήνου, η ΥπΥΤ εντόπισε 4.873 ευάλωτα άτομα στο πλαίσιο των διαδικασιών υποδοχής και ταυτοποίησης που διεξάγονται στις ΚΕΔ και στα ΚΥΤ.
Σχεδόν τρία χρόνια μετά τις εξαγγελίες της κυβέρνησης για τη δημιουργία του προγράμματος «Στήριξις», με το οποίο θα αποκαθίσταντο έστω 500 θέσεις φιλοξενίας σε διαμερίσματα για ευάλωτες/ους αιτούσες/ντες άσυλο σε αστικό ιστό, τα καμπς εξακολουθούν να αποτελούν τη μοναδική μορφή στέγασης που παρέχεται στους ανθρώπους που ζητούν προστασία στην Ελλάδα.
Τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου κάνουν λόγο για 3.773 άτομα με ευαλωτότητες τα οποία διέμεναν σε καμπς της ΥπΥΤ. Η πλειοψηφία των ευάλωτων αιτουσών/ούντων βρισκόταν στη Σάμο και τη Λέσβο από τα νησιά και στη Μαλακάσα και τη Ριτσώνα στην ενδοχώρα:
Παρότι το Υπουργείο αναφέρει ότι το σύνολο αυτών λάμβανε τις ειδικές συνθήκες υποδοχής που απαιτεί ο νόμος για τα ευάλωτα πρόσωπα, οι συνθήκες υποδοχής των ατόμων αυτών δεν διαφέρουν καθόλου στην πράξη από αυτές που παρέχονται στον υπόλοιπο πληθυσμό.
