Χρονοδιάγραμμα επίσημων αντιδράσεων και τοποθετήσεων για τις παράνομες επαναπροωθήσεις

Συνέντευξη του Υπουργού Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής στο Πρώτο Θέμα: «Υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες εμπλοκής στην θάλασσα, δεν μπορεί να το κάνει το Λιμενικό Σώμα ούτε μπορεί να προχωρήσει σε push back, όπως έκανε ενδεχομένως σε άλλες χρονικές περιόδους… Υπήρχαν περιπτώσεις στο παρελθόν… δεν υπήρχαν ούτε η Frontex ούτε η παρουσία του NATO, αλλά σε κάθε περίπτωση καταλαβαίνετε ότι όλα αυτά θα πρέπει να τα δούμε υπό το πρίσμα μιας ευρωπαϊκής διαχείρισης του ζητήματος».

Δήλωση της Επιτρόπου του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα: «Ανησυχώ για τις αναφορές ότι ορισμένα άτομα που βρίσκονταν σε κίνδυνο δεν διασώθηκαν, ενώ άλλα έχουν επαναπροωθηθεί ή έχουν τεθεί σε κίνδυνο. Υπενθυμίζω ότι η προστασία των ζωών όσων βρίσκονται σε κίνδυνο στη θάλασσα είναι ένα από τα πιο βασικά καθήκοντα που πρέπει να τηρηθούν και ότι οι συλλογικές απελάσεις αποτελούν σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Δήλωση του Ειδικού Εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών: «Ανησυχώ πολύ για τις αναφερόμενες επαναπροωθήσεις των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών, που συνιστούν παραβίαση της απαγόρευσης των συλλογικών απελάσεων και της αρχής της μη επαναπροώθησης».

Δήλωση Κυβερνητικού Εκπροσώπου: «Η τουρκική πλευρά δημιουργεί και διασπείρει ψεύτικες ειδήσεις που στοχεύουν κατά της Ελλάδας. Σήμερα δημιούργησαν ένα ακόμη τέτοιο ψέμα, με τραυματίες μετανάστες και έναν νεκρό από ελληνικά πυρά. Το αρνούμαι κατηγορηματικά… Οι ελληνικές δυνάμεις εκτέλεσαν την αποστολή τους με απόλυτη επιτυχία και σύμφωνα με τις εντολές τους».

Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου σε συνεδρίαση στη Βουλή: [Σε απάντηση ερώτησης σχετικά με παράνομες επαναπροωθήσεις] «Αυτά τα γεγονότα που εσείς λέτε ότι διαβάσατε σε τοπικές ιστοσελίδες για την κυβέρνηση δεν υπάρχουν ως γεγονότα».

του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ):  «[ο οργανισμός] ανησυχεί σοβαρά για τις επίμονες αναφορές σε παράνομες επαναπροωθήσεις και συλλογικές απελάσεις μεταναστών, σε ορισμένες περιπτώσεις βίαιες, στα σύνορα Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας… Ο οργανισμός καλεί τις ελληνικές αρχές να διερευνήσουν τους εν λόγω ισχυρισμούς και τις μαρτυρίες που δόθηκαν από άτομα που αναγκάστηκαν να διασχίσουν τα ελληνοτουρκικά σύνορα.

Δήλωση της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες: «Η Ύπατη Αρμοστεία έχει επανειλημμένα εκφράσει τις ανησυχίες της στην ελληνική κυβέρνηση και ζητήσει την κατεπείγουσα διερέυνηση μίας σειράς καταγγελθέντων περιστατικών, αναφερόμενων στα μέσα ενημέρωσης, πολλά από τα οποία επιβεβαιώνονται από μη κυβερνητικές οργανώσεις και άμεσες μαρτυρίες.Τέτοιοι ισχυρισμοί έχουν αυξηθεί από τον Μάρτιο και αναφορές καταδεικνύουν ότι αρκετές ομάδες ανθρώπων ενδέχεται να έχουν επιστραφεί χωρίς διαδικασίες μετά την άφιξή τους σε ελληνικό έδαφος».

Παρέμβαση του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη στην ακρόαση της Επιτροπής Δημοσίων Ελευθεριών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (LIBE) σχετικά με τις παράνομες επαναπροωθήσεις: «Η Ελλάδα έχει μια δημοκρατική, προοδευτική κυβέρνηση… και εφαρμόζει πιστά το νόμο, το διεθνές δίκαιο για τη διεθνή προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανθρώπινα δικαιώματα… και τη Συνθήκη της Γενεύης… Η Ελλάδα είναι μία βασανισμένη χώρα… Δεν υπάρχουν τέτοια φαινόμενα τα οποία εννοείτει ή υπονοείτε… Άκουσα για ελεύθερους σκοπευτές. Μα η Ελληνική Αστυνομία δεν έχει ελεύθερους σκοπευτές. Δεν έγινε χρήση όπλων. Έγινε χρήση κάποιων απλών αστυνομικών μέτρων… με χιλιάδες μάτια που ήταν εκεί και παρατηρούσαν από όλη την Ευρώπη και από όλο τον κόσμο. Είχε εκατοντάδες media, σταθμούς τηλεοράσεων, υπήρχαν δηλαδή παρατηρητές και τους τελευταίους τρεις μήνες είναι εκεί και η Frontex…Δεν μπορείτε να κατηγορείτε την Ελλάδα τόσο εύκολα. Εάν υπάρχει καταγγελία, να τη στείλετε, να διερευνηθεί».

Παρέμβαση του Αναπληρωτή  Υπουργού Μετανάστευσης & Ασύλου στην ακρόαση της επιτροπής LIBE σχετικά με τις παράνομες επαναπροωθήσεις: «Στις 21 Ιουλίου 2019, ο Υπουργός Εσωτερικών της Τουρκίας κ. Τσαβούσογλου… κάνει την εξής δήλωση: ‘εάν η Τουρκία ανοίξει τις πύλες των μεταναστών, καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν θα αντέξει να μείνει σταθερή ούτε έξι μήνες’. Έκτοτε τέτοιες δηλώσεις επαναλήφθηκαν δεκάδες, δηλώσεις ευθείας απειλής και εκβιασμού προς την Ευρώπη. Η Επιτροπής σας τις συζήτησε αυτές;Και ποια αντίδραση είχατε; Όταν ουσιαστικά ένα μη δημοκρατικό καθεστώς προανήγγειλε την εργαλειοποίηση, την εκμετάλλευση της ελπίδας απελπισμένων ανθρώπων για να επιτευχθούν γεωστρατηγικοί και γεωπολιτικοί στόχοι; Είναι λοιπόν υποκρισία να απολογούμεθα εκ των υστέρων γιατί υπήρξαμε η ασπίδα της Ευρώπης. Πρέπει να αποφασίσουν όλοι στην Ευρώπη ποιος είναι ο ρόλος μίας χώρας πρώτης γραμμής που ανά πάσα στιγμή μπορεί να γίνει θύμα μιας οργανωμένης, ενορχηστρωμένης εκμετάλλευσης μεταναστών και προσφύγων για να επιτευχθούν γεωπολιτικοί στόχοι. Θα είμαστε ασπίδα ή θα είμαστε υπόλογοι γιατί είμαστε ασπίδα;»

Παρέμβαση της Ευρωπαίας Επιτρόπου Εσωτερικών Υποθέσεων στην ακρόαση της επιτροπή LIBE σχετικά με τις παράνομες επαναπροωθήσεις: «Όλες οι σχετικές καταγγελίες πρέπει να ερευνηθούν και αυτό περιμένουμε από τις ελληνικές αρχές. Η Κομισιόν δεν έχει αρμοδιότητες να ελέγξει τις καταγγελίς αυτές, όμως… αναμένουμε από τις εθνικές αρχές να εξακριβώσουν τα πραγματικά γεγονότα και να δοθεί συνέχεια σε οποιεσδήποτε απρεπείς συμπεριφορές εάν διαπιστωθεί κάτι τέτοιο».

Παρέμβαση του Εκτελεστικού Διευθυντή του Frontex στην ακρόαση της επιτροπής LIBE σχετικά με τις παράνομες επαναπροωθήσεις: «[σχετικά με το περιστατικό του Δανέζικου πληρώματος το Μάρτιο του 2020] πρόκειται για μία παρανόηση του Επιχειρησιακού Σχεδίου… ένας τοπικός αξιωματούχος… δεν είχε καταλάβει σωστά την εντολή και αυτό δεν επρόκειτο να συμβεί ξανά… Είναι το μοναδικό συμβάν το οποίο σημειώθηκε σε ό,τι αφορά την εκτέλεση του Επιχειρησιακού Προγράμματος».

Δήλωση της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ): Η Επιτροπή προέτρεψε τις αρχές «να διερευνήσουν με τρόπο αποτελεσματικός τις καταγγελίες για άτυπες επαναπροωθήσεις…  να εξασφαλίζουν, μέσω της χρήσης τεχνολογικού εξοπλισμού και άλλους τρόπους επιχειρησιακής δράσης τη συλλογή αντικειμενικών στοιχείων» και ζήτησε τη «δημιουργία επίσημου ανεξάρτητου μηχανισμού καταγραφής και παρακολούθησης καταγγελιών άτυπων επαναπροωθήσεων».

Επιστολή της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: «Η Επιτροπή δεν έχει την αρμοδιότητα να διεξαγάγει η ίδια έρευνα σχετικά με τις ενέργειες των εθνικών αρχών… Προς την Επιτροπή και στο κοινό… οι ελληνικές αρχές υποστήριξαν σταθερά ότι κανένα τέτοιο συμβάν δεν προκλήθηκε από ενέργειες ελληνικών δυνάμεων».

Απάντηση του Κυβερνητικού Εκπροσώπου σε δημοσίευμα των New York Times σχετικά με τις παράνομες επαναπροωθήσεις: «Οι ελληνικές αρχές δεν εμπλέκονται σε παράνομες δραστηριότητες… Η Ελλάδα έχει αποδεδειγμένο ιστορικό όσον αφορά την τήρηση του διεθνούς δικαίου, των συμβάσεων και των πρωτοκόλλων. Αυτό περιλαμβάνει τη μεταχείριση των προσφύγων και των μεταναστών».

Aπάντηση του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου σε δημοσίευμα των New York Times σχετικά με τις παράνομες επαναπροωθήσεις: «…θα συνεχίσουμε να προστατεύουμε σθεναρά τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως προβλέπεται από την Εθνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Αρνούμαστε κατηγορηματικά ισχυρισμούς που διατυπώνονται για το αντίθετο. Σημειώνουμε ότι η Τουρκική Ακτοφυλακή αναφέρεται ως πηγή».

Συνέντευξη του Πρωθυπουργού στο CNN: «Αυτού του είδους οι αναφορές αποτελούν προσβολή για το Λιμενικό Σώμα μας… Όλες αυτές οι εκθέσεις προέρχονται από την ίδια πηγή… ουσιαστικά προέρχονται από την Τουρκία… ορισμένοι από αυτούς τους δημοσιογράφους που κάνουν αυτόν τον τύπο ερευνητικής δημοσιογραφίας θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτικοί κατά τον έλεγχο αυτών των πηγών… Εάν υπάρχει ένα περιστατικό συμπεριφοράς που δεν είναι σύμφωνο με αυτό που έχουμε πει στο Λιμενικό μας να κάνει, θα διερευνάται πάντα».

Δήλωση της Ύπατης Αρμοστείας: «Η Ύπατη Αρμοστεία ανησυχεί ιδιαίτερα για τον αυξανόμενο αριθμό των αναφορών, από τον Μάρτιο του 2020, για φερόμενες άτυπες επιστροφές μέσω θαλάσσης ανθρώπων οι οποίοι, σύμφωνα με δικές τους μαρτυρίες ή τρίτων προσώπων, αποβιβάστηκαν σε ελληνικές ακτές και κατόπιν οδηγήθηκαν πίσω στη θάλασσα. Ανησυχία προκαλούν επίσης αναφορές και μαρτυρίες που έχει λάβει το Γραφείο σχετικά με ανθρώπους να εγκαταλείπονται στα ανοιχτά, σε βάρκες οι οποίες συχνά είναι μη αξιόπλοες και υπερπλήρεις, για πολλές ώρες προτού διασωθούν».

Απάντηση του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου στις αναφορές των μέσων ενημέρωσης σχετικά με τις παράνομες επαναπροωθήσεις: «Παρατηρούμε … τελευταία μια συστηματική προσπάθεια διαστρέβλωσης των δεδομένων για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων στόχων και γι’ αυτό απαιτείται μεγαλύτερη προσοχή στην αξιολόγηση των δεδομένων αυτών ως αληθών και αξιόπιστων».

Συνέντευξη Τύπου του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής: «Από τις αρχές του έτους, απετράπη η είσοδος σε περισσότερα από 10.000 άτομα… Μόνο τον Αύγουστο είχαμε 68 περιπτώσεις εντοπισμού και αποτρέψαμε την είσοδο περίπου 3.000 ατόμων στη χώρα μας».

Ανακοίνωση του Frontex της κοινοποίησης εκ μέρους των ελληνικών αρχών προς τον Οργανισμό της έναρξης εσωτερικής διερεύνησης των καταγγελιών για παράνομες επαναπροωθήσεις.

Ανακοίνωση του Frontex για εσωτερική διερεύνηση καταγγελιών για παράνομες επαναπροωθήσεις στην Ελλάδα. Ο Διευθυντής δήλωσε: «Στόχος μας είναι να διατηρήσουμε τα υψηλότερα πρότυπα φύλαξης συνόρων σε όλες τις επιχειρήσεις μας και να μην ανεχόμαστε παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε οποιαδήποτε από τις δραστηριότητές μας».

Η Ευρωπαία Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων καλεί σε έκτακτη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Frontex στις 10 Νοεμβρίου, για να συζητηθούν οι καταγγελίες για παράνομες επαναπροωθήσεις στο Αιγαίο.

Δήλωση του Υπουργού Μετανάστευσης & Ασύλου: «Ήμασταν και είμαστε ξεκάθαροι πως η Ελλάδα δεν συμμετέχει σε υποτιθέμενες επαναπροωθήσεις… Καλωσορίζουμε την απόφαση της Ylva Johansson να ζητήσει τη σύγκληση του Διοικητικού Συμβουλίου του Frontex, για να εξετάσει τους ισχυρισμούς για υποτιθέμενες επαναπροωθήσεις, έτσι ώστε να λάμψει η αλήθεια».

Δήλωση του ΔΟΜ: «Διεθνείς αναφορές μέσων και πλάνα που δείχνουν τη χρήση εξοπλισμού διάσωσης στη θάλασσα για την απομάκρυνση των μεταναστών στο Ανατολικό Αιγαίο είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές. Ο ΔΟΜ, μαζί με τους εταίρους, παρακολουθούν στενά την κατάσταση και έχουν λάβει αναφορές αυθαίρετης σύλληψης μεταναστών στην Ελλάδα και επαναπροώθησής τους πίσω στην Τουρκία, καθώς και χρήση βίας κατά των μεταναστών από μέλη του προσωπικού της φύλαξης συνόρων».

Συνέντευξη του Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου στο InfoMigrants: «Προστατεύουμε τα σύνορά μας, αλλά προστατεύουμε τα σύνορά μας σύμφωνα με τις απαιτήσεις του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου. Στην πραγματικότητα, νομίζω ότι υπάρχει ήδη μια επιστολή με ημερομηνία 27 Οκτωβρίου από τον Frontex που δηλώνει ότι δεν υπάρχει καταγγελία για παράνομες επαναπροωθήσεις από την Ελλάδα. Και είμαι πολύ χαρούμενος που διεξάγεται περαιτέρω έρευνα, ώστε να μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε αυτήν τη συζήτηση πολύ σύντομα».

Τοποθέτηση της κυβέρνησης στην έκτακτη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Frontex: Eλληνες αξιωματούχοι εμφανίζονταν  αιφνιδιασμένοι από την «εχθρική» – όπως τη χαρακτήρισαν – στάση των Ευρωπαίων, επισημαίνοντας ότι «μόνο οι εκπρόσωποι της Ουγγαρίας υποστήριξαν ανοικτά τις θέσεις της Ελλάδας».

Εκκίνηση της έρευνας της Ευρωπαΐας Συνηγόρου για τον μηχανισμό καταγγελιών του Frontex

Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά των Βασανιστηρίων (CPT) για την Ελλάδα: «Τα αποδεικτικά στοιχεία που υποστηρίζουν τη θέση ότι οι μετανάστες επαναπροωθούνται μέσω του ποταμού Έβρο στην Τουρκία κατόπιν κράτησης για αρκετές ώρες, χωρίς να επωφεληθούν από καμία από τις θεμελιώδεις εγγυήσεις, από Έλληνες αξιωματούχους εν υπηρεσία με επίσημη ιδιότητα, είναι αξιόπιστα.Οι ελληνικές αρχές φέρουν το βάρος διασφάλισης του τερματισμού αυτής της πρακτικής για πάντα και της λογοδοσίας και ανάλογης τιμωρίας των αξιωματικών (αστυνομίας ή στρατού) που λειτουργούν εκτός του πλαισίου διαταγών .

Απάντηση της κυβέρνησης στην έκθεση CPT για την Ελλάδα: «Η εικαζόμενη πρακτική στρατιωτικών και αστυνομικών που λειτουργούν έξω από τις επίσημες διοικητικές δομές και κρυφά συντρέχουν τη διεξαγωγή υποτιθέμενων επαναπροωθήσεων προς τα σύνορα είναι αβάσιμη και εντελώς λανθασμένη. Δεν έχουμε λάβει γνώση καμίας σχετικής καταγγελίας ή ή αποδεικτικών στοιχείων».

Τοποθέτηση της κυβέρνησης στη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Frontex: Όσον αφορά τη νέα ομάδα εργασίας του Διοικητικού Συμβουλίου σχετικά με τη διερεύνηση των επαναπροωθήσεων, Έλληνες αξιωματούχοι χαρακτήρισαν τις συμμετέχουσες χώρες Σουηδία, Νορβηγία και Ελβετία ως «εχθρικές» προς την Ελλάδα και την Ουγγαρία και τη Ρουμανία ως υποστηρικτικές.

Εκτελεστικός Διευθυντής του Frontex σε συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Frontex: «Εχουμε ολοκληρώσει δύο βασικά βήματα για τη διερεύνηση των καταγγελιών για επαναπροωθήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, διεξάγοντας δική μας εσωτερική έρευνα και απαντώντας σε περαιτέρω ερωτήματα του Διοικητικού Συμβουλίου».

Εκπρόσωπος του Γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) ζητά την απόσυρση της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Αστυνομίας από τις Επιχειρήσεις του Frontex στο Αιγαίο, λόγω καταγγελιών για επαναπροωθήσεις.

Εκτελεστικός Διευθυντής του Frontex σε ακρόαση της επιτροπής LIBE: «Στο σύστημα της ΕΕ, εάν μια κυβέρνηση, εάν ένας υπουργός αποστέλλει επιστολή σε έναν διευθυντή μίας ευρωπαϊκής υπηρεσίας και λέει ‘όλα ήταν σύννομα’, δεν μπορώ να πω ‘δεν σας εμπιστεύομαι’ γιατί είναι η κυβέρνηση ενός κράτους μέλους».

«Υπάρχουν κάποιες έννοιες όπως η πρόληψη της αναχώρησης. Ο κοινός παράγοντας στις… αναφορές, που δεν είναι Αναφορές Σοβαρών Περιστατικών, ήταν ότι υπάρχουν αναχαιτίσεις αλλά δεν δηλώθηκε κατάσταση έρευνας και διάσωσης».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Απάντηση της κυβέρνησης στην έκθεση Der Spiegel σχετικά με  περιστατικό παράνομης επαναπροώθησης στη Λέσβο: οι αρχές «απέφυγαν να σχολιάσουν τις λεπτομέρειες, επαναλαμβάνοντας την πάγια θέση ότι ενεργούν πάντα σύμφωνα με το νόμο».

Η Γενική Διευθύντρια της Γενικής Διεύθυνσης Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων (DG HOME) στη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Frontex τόνισε για άλλη μια φορά την ανάγκη διεξαγωγής ταχείας αλλά διεξοδικής διερεύνσης των καταγγελιών και εκθέσεων, με σκοπό την εξακρίβωση των γεγονότων και τη διατήρηση της φήμης και της επιχειρησιακής ικανότητας του Οργανισμού.