Την Παρασκευή 30/6 ολοκληρώνεται το δωρεάν πρόγραμμα νομικής συνδρομής αιτούντων άσυλο των οποίων η αίτηση διεθνούς προστασίας απορρίπτεται σε πρώτο βαθμό και οι οποίοι επιθυμούν να ασκήσουν προσφυγή ενώπιον της Αρχής Προσφυγών σε δεύτερο βαθμό. Αυτή τη στιγμή τη νομική στήριξη παρέχουν μέσω του σχετικού προγράμματος νομικής στήριξης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ δικηγόροι του Ελληνικού Συμβούλιου Προσφύγων και της ΜΕΤΑδρασης στο πλαίσιο ενός Μνημονίου Συνεργασίας με το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής που υπογράφηκε πριν ένα χρόνο, στις 29 Ιουνίου 2016.
Από τον Ιούλιο του 2016 έως τον Απρίλιο του 2017 3.666 αιτούντες άσυλο έτυχαν δωρεάν νομικής συνδρομής σε δεύτερο βαθμό, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας. Είναι ακόμα άγνωστο αν η χρηματοδότηση θα συνεχιστεί και μετά τη λήξη του προγράμματος και σε περίπτωση που συνεχιστεί αν θα περιλαμβάνει τον ίδιο ή μειωμένο αριθμό δικηγόρων. Το πρόγραμμα το οποίο λήγει στις 30 Ιουνίου, είχε ως σκοπό την κάλυψη της δωρεάν νομικής συνδρομής με έμφαση στο δεύτερο βαθμό έως ότου τεθεί σε εφαρμογή το κρατικό σύστημα δωρεάν νομικής βοήθειας, το οποίο είναι υποχρέωση του κάθε κράτους μέλους με βάση το ενωσιακό δίκαιο.
Ωστόσο το Μητρώο Δικηγόρων της Υπηρεσίας Ασύλου στους οποίους σύμφωνα με την κοινή υπουργική απόφαση 12205/16.8.2016 (ΦΕΚ Β΄2864/9.9.2016) θα ανατίθεται από το ελληνικό Δημόσιο η παροχή νομικής συνδρομής σε δεύτερο βαθμό είναι ακόμα υπό σύσταση και είναι αμφίβολο κατά πόσο μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Και αυτό γιατί προβλέπονται μόλις 28 θέσεις δικηγόρων, οι οποίοι καλούνται να καλύψουν τις ανάγκες χιλιάδων αιτούντων άσυλο σε ασφυκτικές προθεσμίες και υπό αντίξοες συνθήκες. Συγκεκριμένα υπολογίζεται ότι βάση των στατιστικών για τις προσφυγές που κατατέθηκαν πέρυσι, αναλογούν περίπου 225 πρόσφυγες σε έκαστο των δικηγόρων (!).
Η ολοκλήρωση του υπάρχοντος προγράμματος χωρίς περαιτέρω έγκαιρο σχεδιασμό σημαίνει ότι η νομική στήριξη ενώπιον των Επιτροπών Προσφυγών εκατοντάδων προσφύγων συμπεριλαμβανομένων και όσων βρίσκονται εγκλωβισμένοι στα νησιά εξαιτίας της κοινής δήλωσης Ε.Ε –Τουρκίας, θα βρίσκεται από αρχές Ιουλίου στον αέρα. Παρ’όλα αυτά η Υπηρεσία Ασύλου συνεχίζει να προσδιορίζει την εξέταση των προσφυγών ενώπιον των Επιτροπών Προσφυγών για το μήνα Ιούλιο.
Υπενθυμίζουμε ότι η έλλειψη δωρεάν νομικής συνδρομή ενώπιων των διαδικασιών των Επιτροπών Προσφυγών συνιστά έλλειψη διαδικαστικών εγγυήσεων και παράβαση νόμου και ελλοχεύει την ακυρότητα τις διαδικασίας. Σύμφωνα με τη διάταξη του αρθρ. 20 της Οδηγίας 2013/32 στο δεύτερο βαθμό τα κράτη μέλη είναι υποχρεωμένα να εξασφαλίζουν δωρεάν νομική συνδρομή.
