Η βία και οι εντάσεις τείνουν να γίνουν καθημερινότητα στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στη «Μόρια» της Λέσβου, όπου βρίσκονται εκατοντάδες πρόσφυγες πολέμου με τις οικογένειες τους ανάμεσα τους και θύματα βασανιστηρίων, χωρίς την απαραίτητη ιατρική και ψυχοκοινωνική στήριξη. Πλέον στη Λέσβο βρίσκονται συνολικά εγκλωβισμένοι πάνω από 4.500 πρόσφυγες και μετανάστες με τη χωρητικότητα στις δομές να είναι 3.500 θέσεις. Τα επεισόδια που σημειώθηκαν την Τρίτη στη «Μόρια» κατά τη διάρκεια διαμαρτυρίας προσφύγων για τον πολύμηνο εγκλεισμό τους και τη μη εξέταση του αιτήματος ασύλου που έχουν υποβάλει, οδήγησαν στην ανεξέλεγκτη χρήση δακρυγόνων και στον τραυματισμό και τη σύλληψη δεκάδων ατόμων. Οι καθυστερήσεις στη διαδικασία ασύλου, η αύξηση των απορριπτικών αποφάσεων, οι συνθήκες συνωστισμού και η έλλειψη ασφάλειας έχουν ωθήσει τους πρόσφυγες στα όρια της αντοχής τους με τις διαμαρτυρίες να αυξάνονται το τελευταίo διάστημα. Η «Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο» παραθέτει τρεις μαρτυρίες.
«Αισθανόμαστε σαν να βρισκόμαστε στη Συρία ή στο Αφγανιστάν»
Α., πρόσφυγας από το Αφγανιστάν*
Βρίσκομαι 7 μήνες στη Μόρια. Όλο αυτό το διάστημα μένω σε μία μικρή σκηνή την οποία μοιράζομαι με άλλα 8 άτομα. Ήμουν σε αυτή τη σκηνή όταν χιόνιζε και έβρεχε τον χειμώνα και όταν είχε καύσωνα πριν λίγες ημέρες. Έχω προβλήματα υγείας και τα ραντεβού στους γιατρούς αργούν πολύ. Ουσιαστικά δεν έχουμε στήριξη από κανέναν. Πριν υπήρχαν πολλές οργανώσεις μέσα στη Μόρια, τώρα είναι πολύ λίγες. Πολλές φορές έχουμε πρόβλημα στο στομάχι με το φαγητό το οποίο μας δίνουν. Υπάρχει εγκληματικότητα μέσα στο κέντρο. Αναφέρουμε στην αστυνομία ποίοι είναι εκείνοι που δημιουργούν πρόβλημα, αλλά δεν αντιδρά. Χθες στα επεισόδια βγήκαμε έξω από τη «Μόρια» μαζί με τις οικογένειες και τα παιδιά για μα μην τραυματιστούμε. Φοβάμαι ότι κάποια μέρα θα μου συμβεί κάτι άσχημο εδώ. Αισθανόμαστε σαν να μην βρισκόμαστε σε μία ευρωπαϊκή χώρα, αλλά στη Συρία ή στο Αφγανιστάν.
«Συνεχής παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων»
Ζ., πρόσφυγας από τη Συρία*
Έφτασα πριν ένα μήνα στη Λέσβο. Επειδή η Μόρια είναι γεμάτη με έβαλαν σε μία μικρή σκηνή έξω από το χώρο με άλλους 4 Σύριους πρόσφυγες. Μέσα σε αυτό το κέντρο υπάρχει μία συνεχόμενη και τεραστίων διαστάσεων παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν επιτρέπουν σε δημοσιογράφους να μπουν και να καταγράψουν τι γίνεται. Υπάρχουν άνθρωποι με τραύματα από τον πόλεμο και θύματα βασανιστηρίων με έντονα ψυχολογικά προβλήματα, αλλά ουσιαστικά δεν υπάρχει ψυχολογική στήριξη. Το χειρότερο που έχω δει μέχρι στιγμής είναι η επίθεση της αστυνομίας την Τρίτη ενάντια σε ειρηνικούς πρόσφυγες που ζητούσαν ελευθερία μετακίνησης. Ήταν μια ειρηνική διαδήλωση που κατέληξε σε απόλυτο χάος με ακραία χρήση βίας από την αστυνομία. Η αστυνομία και η ιδιωτική ασφάλεια έτρεχαν παντού προσπαθώντας να προκαλέσουν φόβο στους ανθρώπους. Είδαμε ένστολους αστυνομικούς και αστυνομικούς με πολιτικά να χτυπάνε τους πρόσφυγες. Και αυτό γιατί οι πρόσφυγες ζητούσαν να εξεταστούν οι αιτήσεις ασύλου τους. Οι υπάλληλοι της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασύλου (EASO) είχαν κλειστεί στα γραφεία τους για να προστατευτούν, αφήνοντας απέξω μωρά και παιδιά την ώρα που γίνονταν επεισόδια. Σοκαρίστηκα με αυτήν την εικόνα.
«Το αίτημα μας είναι πολύ απλό»
Τ., πρόσφυγας από το Κονγκό*
Πραγματοποιήσαμε μια ειρηνική διαδήλωση και καθήσαμε μπροστά από τα γραφεία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασύλου (EASO) και αργότερα μπλοκάραμε το δρόμο. Αυτό εξαγρίωσε τις αρχές και διέταξαν την αστυνομία να ρίξει δακρυγόνα εναντίον μας. Αρχίσαμε να πετάμε πέτρες. Η κατάσταση βγήκε εκτός ελέγχου. Ένας άνδρας από το Μαλί χτυπήθηκε με δακρυγόνα στο στήθος του και πολλοί άλλοι τραυματίστηκαν. Μια έγκυος γυναίκα χτυπήθηκε από την αστυνομία, όπως επίσης και δύο κορίτσια. Ένας ανήλικος χτυπήθηκε με δακρυγόνο στο πόδι του, ένας άνθρωπος χτυπήθηκε από αστυνομικό με γκλοπ στο στόμα του και αυτό του προκάλεσε σοβαρή αιμορραγία. Η αστυνομία έσπασε τις πόρτες των κοντέινερ και συνέλαβε βίαια πρόσφυγες. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στη φυλακή μετά από αυτές τις συλλήψεις. Πότε θα τελειώσει η συμφωνία της ΕΕ για την Τουρκία; Είμαι ήδη 6 μήνες σε αυτό το μέρος. Γιατί οι αρχές περιορίζουν τη μετακίνησή μας στην Ελλάδα; Το αίτημα μας είναι πολύ απλό και παρόλα αυτά μας κρατούνε αιχμαλωτισμένους στη «Μόρια». Γιατί;
*Στις μαρτυρίες έχει διατηρηθεί η ανωνυμία για λόγους προστασίας της ιδιωτικής τους ζωής και της ασφάλειας τους.
