Το νησί σύμβολο της προσφυγιάς και της αλληλεγγύης ξαναζωντάνεψε σε ένα τριήμερο ιστορίας και μνήμης
«Λέσβος 2015 - 10 Χρόνια Μετά»
«Συγκλονιστικό απλά. Με συγχωρείτε που δεν μπορώ να γράψω κάτι παραπάνω. Δεν μου έρχονται λόγια… Ευχαριστούμε για όλο αυτό το εγχείρημα, για όλες αυτές τις ιστορίες και τις εικόνες που μοιραστήκατε σκαλίζοντας τη μνήμη και τον πόνο που μπορεί να έχει όλη αυτή η διαδικασία.»
Από το βιβλίο εντυπώσεων της έκθεσης
Στιγμιότυπα από το τριήμερο.
Music: minder 2 inst mix ab oz provided by mobygratis. #mobygratis
Photos: RSA, Marily Stroux
Το τριήμερο εκδηλώσεων «Λέσβος 2015 – 10 Χρόνια Μετά», που διοργάνωσε η Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA) με την υποστήριξη της PRO ASYL, πραγματοποιήθηκε στη Μυτιλήνη στις 18-20 Οκτωβρίου και ολοκληρώθηκε με ιδιαίτερη επιτυχία, συγκίνηση και συμμετοχή.
Το νεοκλασικό σπίτι στην οδό Τζέημς Αριστάρχου 17, ένα ιστορικό αρχοντικό, κομμάτι και το ίδιο της ντόπιας ιστορίας, άνοιξε τις πόρτες του για να φιλοξενήσει φωτογραφίες, μαρτυρίες και μουσικές μνήμες από το καλοκαίρι του 2015, τη χρονιά που η Λέσβος έγινε σύμβολο προσφυγιάς, ανθρωπιάς και αλληλεγγύης.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του τριημέρου, εκατοντάδες άνθρωποι πέρασαν από τον χώρο της έκθεσης, περπατώντας ανάμεσα σε φωτογραφίες, λόγια και ήχους· διάβαζαν τις 30 μαρτυρίες προσφύγων, κατοίκων και αλληλέγγυων, άκουγαν αποσπάσματα από τις συνεντεύξεις, έβλεπαν βίντεο από το 2015 και άφηναν τον εαυτό τους να ταξιδέψει με τη συλλογική λίστα τραγουδιών που επέλεξαν όσοι και όσες μοιράστηκαν τις ιστορίες τους – τα τραγούδια που τους θύμιζαν τη Λέσβο εκείνης της χρονιάς. Ανάμεσά τους και πολλοί που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή το 2015 και μοιράστηκαν ξανά τις εμπειρίες τους. Αντικείμενα μνήμης που έφεραν κάτοικοι του νησιού, φωτογραφίες και προσωπικές ιστορίες έγιναν ένα κοινό νήμα ανάμνησης και συναισθηματικής επανασύνδεσης.
«Με αφορμή την έκθεση αυτή, σήμερα ‘περπάτησα’
στην ιστορία του νησιού μου! Ευχαριστώ!»
Από το βιβλίο εντυπώσεων της έκθεσης
Αποσπάσματα από την εκδήλωση
Το πλήρες βίντεο της εκδήλωσης
Το Σάββατο βράδυ, η συζήτηση με τη συμμετοχή τουλάχιστον 200 ανθρώπων, προσφύγων, ντόπιων και ξένων, μετατράπηκε σε μια ζωντανή, πολυφωνική συνάντηση μνήμης. Η εκδήλωση αποτέλεσε έναν χώρο κοινής αναστοχαστικής εμπειρίας, ένα είδος «ζωντανού μουσείου» αλληλεγγύης, όπως όμορφα έγραψε ο Θράσος Αβραάμ στο ρεπορτάζ του Στο Νησί. Οι αφηγήσεις που μοιράστηκαν οι συμμετέχοντες ξανάφεραν στο φως στιγμές και πρόσωπα που καθόρισαν τη συλλογική μνήμη του νησιού, από τις γιαγιάδες της Συκαμιάς και τις ομάδες του Μολύβου και της Καλλονής, μέχρι τις εθελόντριες, τους ψαράδες και κατοίκους. Όλοι και όλες θυμήθηκαν τη Λέσβο της αυθόρμητης, καθημερινής αλληλεγγύης.
Μετά τη συζήτηση, ακολούθησε μια ζεστή βραδιά συντροφικότητας με μουσικές από την Μικρά Ασία, αφήνοντας χώρο για κουβέντα, χαμόγελα και μια αίσθηση ζεστασιάς μετά τη συγκίνηση και τη φόρτιση της ημέρας.
Την Κυριακή, η αίθουσα του Cine Arion γέμισε μέχρι στα σκαλάκια της για την προβολή της ταινίας «Αύριο περνάω απέναντι» της Ιρανής σκηνοθέτριας Sepideh Farsi. Μετά την προβολή, το κοινό συνομίλησε με τον ηθοποιό Βασίλη Κουκαλάνι, σε μια ζωντανή ανταλλαγή σκέψεων που συνέχισε το ταξίδι της μνήμης και της συγκίνησης, φωτίζοντας τη βαθιά σχέση της τέχνης με την κοινωνία και τους αγώνες της.
Η ανταπόκριση της τοπικής κοινωνίας υπήρξε βαθιά συγκινητική. Το τριήμερο αποτέλεσε χώρο συνάντησης, διαλόγου και επανασύνδεσης, φέρνοντας ξανά στο προσκήνιο τις πράξεις αλληλεγγύης και ανθρωπιάς που σημάδεψαν τη Λέσβο και συνεχίζουν να τη χαρακτηρίζουν.
«Μια υπέροχη έκθεση για το ‘νησί της αλληλεγγύης’,
την αγαπημένη Λέσβο.
Πολύ σημαντικές μαρτυρίες και φωτογραφίες. Συγχαρητήρια!»
Από το βιβλίο εντυπώσεων της έκθεσης
Ευχαριστούμε θερμά όλους και όλες που συνέβαλαν στην πραγματοποίηση της έκθεσης – όσους και όσες μοιράστηκαν τις ιστορίες τους, έστειλαν φωτογραφίες, βοήθησαν στη διοργάνωση ή επισκέφθηκαν τον χώρο και αγκάλιασαν αυτή την πρωτοβουλία.
Η Μυτιλήνη υπήρξε η αφετηρία ενός ταξιδιού μνήμης και προφορικής ιστορίας· η έκθεση «Λέσβος 2015 – 10 Χρόνια Μετά» θα συνεχίσει το ταξίδι αυτό σε άλλες πόλεις, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Εμπνευσμένη από το αφγανικό ρητό που μας μετέφερε ο Νασίμ στη συνέντευξή του, «Το καραβάνι πήγε από τόπο σε τόπο, και οι ιστορίες του αρχηγού του έμειναν σε κάθε τόπο», η έκθεση αυτή θέλει κι η ίδια να ταξιδέψει, αφήνοντας πίσω της ιστορίες, μνήμες και συναισθήματα.