Η RSA και η PRO ASYL εκφράζουν ιδιαίτερη ανησυχία και καταδικάζουν την αύξηση κατά τους τελευταίους μήνες των αναφερόμενων πρακτικών επαναπροωθήσεων από τα ελληνικά εδάφη και χωρικά ύδατα στην Τουρκία, καθώς και τις αναφερόμενες επικίνδυνες και επιθετικές πρακτικές του ΛΣ – ΕΛΑΚΤ για να αποτρέψουν τις βάρκες προσφύγων να φτάσουν στα Ελληνικά νησιά.
Το ΛΣ – ΕΛΑΚΤ δραστηριοποιείται στο Αιγαίο για την επιτήρηση των συνόρων, την έρευνα και διάσωση στα θαλάσσια σύνορα συνεπικουρούμενη από τον Οργανισμό Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex) στο πλαίσιο της Επιχείρησης «Ποσειδών». Οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ είναι επίσης παρούσες και συμβάλλουν στις επιχειρήσεις.
Οι RSA και PRO ASYL παρακολουθούν τις εξελίξεις στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Από τις αρχές του 2020, η RSA έχει δεχτεί αυξανόμενους ισχυρισμούς για επαναπροωθήσεις τόσο από άτομα με καλυμμένα πρόσωπα όσο και από σκάφη του ΛΣ – ΕΛΑΚΤ ή και για επιθετικές τακτικές αποτροπής. Οι αναφορές περιλαμβάνουν: ελιγμούς σκαφών του ΛΣ – ΕΛΑΚΤ με μεγάλη ταχύτητα κοντά σε βάρκες προσφύγων, κατάσχεση καυσίμου ή / και καταστροφή μηχανών, στόχευση με όπλα στα άτομα που βρίσκονται πάνω στις βάρκες, ρυμούλκηση των σκαφών προς την Τουρκία, εγκατάλειψη των ανθρώπων σε ακυβέρνητες λέμβους οι οποίες είναι συχνά μη αξιόπλοες και υπερπλήρεις θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι αναφορές περιγράφουν την ακόλουθη τακτική: εμβολισμός της βάρκας των προσφύγων αλλά και πυροβολισμοί κοντά στις προσφυγικές βάρκες ή στον αέρα.
Στις αρχές Μαρτίου του 2020, ήρθε στο φως της δημοσιότητας οπτικοακουστικό υλικό που καταδεικνύει ανάλογες πρακτικές αποτροπής από πλήρωμα του ΛΣ-ΕΛΑΚΤ που περιλαμβάνουν ακόμη και πυροβολισμούς στο νερό κοντά στη προσφυγική βάρκα. ΜΚΟ κατέγραψαν και ανέφεραν ανάλογα περιστατικά ενώ πλήρωμα Δανέζικου περιπολικού σκάφους που συμμετείχε στην Επιχείρηση Ποσειδών αρνήθηκε την εντολή να επαναπροωθήσει τους πρόσφυγες που είχε διασώσει.
Τις τελευταίες εβδομάδες, εθνικά και τοπικά μέσα ενημέρωσης έχουν επίσης παρουσιάσει στοιχεία που τεκμηριώνουν συλλογικές απελάσεις στην Τουρκία ομάδων προσφύγων που είχαν φτάσει στα νησιά της Σάμου και της Χίου.
Η RSA και η PRO ASYL θέλουν να υπενθυμίσουν για άλλη μια φορά ότι η διάσωση των ανθρώπων στη θάλασσα αποτελεί θεμελιώδες καθήκον σύμφωνα με το δίκαιο της θάλασσας και οφείλει να είναι απόλυτη προτεραιότητα των ελληνικών και ευρωπαϊκών Αρχών. Οι παράνομες επαναπροωθήσεις προσφύγων στην Τουρκία αποτελούν άμεση παραβίαση της αρχής της μη επαναπροώθησης όπως κατοχυρώνεται στη Συνθήκη της Γενεύης του 1951 και στο άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Αυτές οι πρακτικές συνιστούν επίσης παραβίαση του άρθρου 19 παράγραφος 1 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ που απαγορεύει τις συλλογικές απελάσεις και το δικαίωμα ασύλου, όπως κατοχυρώνεται από το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η RSA και η PRO ASYL θέλουν να υπενθυμίσουν επίσης την τραγωδία του 2014 όπου οκτώ παιδιά και τρεις γυναίκες από το Αφγανιστάν έχασαν τη ζωή τους όταν η βάρκα τους βυθίστηκε κοντά στο Φαρμακονήσι κατά τη διάρκεια μιας αναφερόμενης απόπειρας παράνομης επαναπροώθησης και επικίνδυνης επιχείρησης ρυμούλκησης από το ΛΣ – ΕΛΑΚΤ. Έχει υποβληθεί σχετική προσφυγή από τους επιζώντες εναντίον των ελληνικών Αρχών ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και η υπόθεση εκκρεμεί (Safi and others v. Greece). Την ίδια χρονιά κατά τη διάρκεια καταδίωξης από το ΛΣ – ΕΛΑΚΤ δύο πρόσφυγες τραυματίστηκαν σοβαρά από πυροβολισμούς λιμενικών στη βάρκα τους και ένας από αυτούς στη συνέχεια απεβίωσε. Η σχετική υπόθεση εκκρεμεί επίσης ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Αlhathib κ.λπ. κατά Ελλάδας). Και τα δύο περιστατικά έλαβαν χώρα ενώ τα σκάφη του ΛΣ – ΕΛΑΚΤ συμμετείχαν στην Επιχείρηση Ποσειδών.
Η RSA και η PRO ASYL επισημαίνουν την επανεμφάνιση παράνομων πρακτικών επαναπροωθήσεων στο Αιγαίο και καλούν τις Ελληνικές Αρχές και την Frontex να ενεργήσουν σύμφωνα με τις υποχρεώσεις τους σύμφωνα με την διεθνή και ευρωπαϊκή νομοθεσία διασώζοντας όσους ανθρώπους βρίσκονται σε κίνδυνο στη θάλασσα.
Διαβάστε περισσότερα
«The truth may be bitter, but it must be told» εκτενής έρευνα από το PRO ASYL και την Ομάδα Δικηγόρων για τα δικαιώματα των προσφύγων και των μεταναστών
«Pushed back – Systematic human rights violations against refugees in the Αegean sea and the Greek-Turkish land border» εκτενής έρευνα από το PRO ASYL.
