Σταθερή η οπισθοδρόμηση του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα

Η Κοινωνία των Πολιτών συνυποβάλλει αναφορά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη φετινή έκθεσή της για το Κράτος Δικαίου (2023)

Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται στην Ελλάδα μια ανησυχητικά συστηματική δημοκρατική οπισθοδρόμηση – η οποία έχει καταγραφεί και σε μια σειρά πρόσφατων εκθέσεων από διεθνείς οργανισμούς και θεσμούς, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – και η η οποία θέτει σε άμεσο κίνδυνο τις θεμελιακές αξίες του πολιτεύματός μας αλλά και τις αρχές που πρεσβεύει η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι ανεξάρτητες οργανώσεις, Vouliwatch, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (GCR), Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA), HIAS Ελλάδας, Generation 2.0 (Δεύτερη Γενιά / Ινστιτούτο για Δικαιώματα, Ισότητα, Διαφορετικότητα) και Reporters United, στο πλαίσιο των έντονων ανησυχιών μας σχετικά με τη συστηματικά προβληματική προσέγγιση της Πολιτείας σε ό,τι αφορά βασικές πτυχές του Κράτους Δικαίου, της Δημοκρατίας και των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, ενώσαμε τις δυνάμεις μας και υποβάλαμε χαρακτηριστικές περιπτώσεις παραβίασης του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα για το έτος 2022.

Πιο συγκεκριμένα, αναδεικνύουμε περιπτώσεις και θέτουμε υπ’όψιν της Επιτροπής, αναφορές σχετικά με την (μη) τήρηση από την Ελλάδα των αρχών του ΚΔ στους τομείς της
* Δικαιοσύνης (ζητήματα ανεξαρτησίας, ποιότητας και ταχύτητας απονομής της Δικαιοσύνης, η εξαφάνιση ατόμων που ζητούν άσυλο με παράνομες επαναπροωθήσεις προσφύγων (push backs),
* της (μη) Καταπολέμησης της Διαφθοράς, (αδιαφάνεια και έλλειψη λογοδοσίας στο πολιτικό χρήμα (πόθεν έσχες / οικονομικά των κομμάτων), δημόσιες συμβάσεις & απευθείας αναθέσεις, ελλιπής προστασία whistleblowers κοκ),
* της Ελευθερίας του Τύπου (υποθέσεις κυβερνητικής ή πολιτικής παρέμβασης στα ΜΜΕ, παρακολούθηση δημοσιογράφων (Κουκάκης, predator) (α)διαφάνεια και καθεστώς ιδιοκτησίας των μέσων ενημέρωσης, (α)διαφάνεια στην κρατική διαφήμιση (Λίστα Πέτσα), εκφοβισμός δημοσιογράφων – μέσω αστυνομικών επιθέσεων ή νομικών αγωγών (SLAPPs),
* της Καλής Νομοθέτησης (διαβούλευση, κατάχρηση πολυνομοσχεδίων και άσχετων και εκπρόθεσμων τροπολογιών, παράλειψη έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων),
* της ανεξαρτησίας των Ανεξάρτητων Αρχών (περιορισμός πόρων και αρμοδιοτήτων των διαμεσολαβητών και των ανώτατων ελεγκτικών οργάνων, αμφισβήτηση της συνταγματικής εντολής και κραυγαλέα έλλειψη αποτελεσματικότητας ερευνών κρίσιμων)
* της (μη) θεσμικής υποστήριξης της Κοινωνίας των Πολιτών (αυθαίρετες και δυσανάλογες απαιτήσεις εγγραφής για ΜΚΟ που εργάζονται με πρόσφυγες και μετανάστες, ενοχοποίηση / ποινικοποίηση των ΜΚΟ και των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων)

Ενδεικτικά, αναφέρονται κάποιες από τις πιο «χτυπητές» περιπτώσεις που εκφράζουν τις βαθύτατες παθογένειες του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα και αποτελούν, ταυτόχρονα, σοβαρή απειλή της λειτουργίας του και του δημοκρατικού κεκτημένο της χώρας μας: οι χειρισμοί της ελληνικής κυβέρνησης στο ζήτημα της διασφάλισης του απαραβίαστου του απορρήτου των επικοινωνιών (Predator) και την παρακολούθηση δημοσιογράφων (#Κουκάκης #ΕΥΠ), πολιτικών προσώπων (#Ανδρουλάκης), τη μη διερεύνηση της υπόθεσης από την εκτελεστική εξουσία και την κατάφωρη παρεμπόδιση της έρευνας από την ΑΔΑΕ (ανεξάρτητη αρχή), η εξαφάνιση ατόμων που ζητούν άσυλο με παράνομες επαναπροωθήσεις προσφύγων (push backs) και η στοχοποίηση ΜΚΟ και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η πρωτοφανής μη συμμόρφωση με τα ασφαλιστικά μέτρα που υποδεικνύει το ΕΔΔΑ ιδίως όσον αφορά τη βοήθεια και τη διάσωση πολιτών τρίτων χωρών που βρίσκονται σε κίνδυνο σε παραμεθόριες περιοχές, οι ανεπίτρεπτοι περιορισμοί στην άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος και η αναποτελεσματικότητα της επανεξέτασης της κράτησης μεταναστών, οι εκτεταμένες δικαστικές διώξεις που αντιμετωπίζουν όλο και περισσότερο οι δημοσιογράφοι (και μέσω υποθέσεων SLAPP), ζητήματα με την υποβολή και τον (μη) έλεγχο των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης και η μεθοδευμένη αδιαφάνεια στην χρηματοδότηση των κομμάτων, η περιορισμένη προστασία των whistleblowers, οι περιπτώσεις παράνομης αστυνομικής βίας, η μη συμμόρφωση με τους κανονισμούς της ΕΕ και η αδιαφορία για τις συστάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη ή αρμόδιων διαμεσολαβητών και ελεγκτικών οργάνων, η εκτεταμένη χρήση απευθείας αναθέσεων και η έλλειψη διαφάνειας στην κρατική διαφήμιση (Υπόθεση Λίστας Πέτσα και ο σκιώδης ρόλος της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας), η κακονομία και η αλόγιστη ένθεση τροπολογιών της τελευταίας στιγμής και άσχετων τροπολογιών σε (πολυ)νομοσχέδια που ψηφίζονται στη Βουλή.

Σας προσκαλούμε να μελετήσετε τις παρακάτω αναλυτικές αναφορές και να μοιραστείτε την πρωτοβουλία μας καθώς οφείλουμε συλλογικά να υπερασπιστούμε τις αξίες του Κράτους Δικαίου και να αντισταθούμε στην καταπάτησή τους, προτού η εμπιστοσύνη των πολιτών πληγεί ανεπανόρθωτα με βαρύτατες συνέπειες για τις ευρωπαΪκές αξίες και τη Δημοκρατία.