Stop The Toxic Deal NOW

Η ανθρωπιστική κρίση που δημιουργήθηκε με μία δήλωση

Δύο χρόνια μετά και η Ευρωπαϊκή Ένωση (E.E) επιμένει να διαφημίζει την τοξική προσφυγική «συμφωνία» με την Τουρκία ως επιτυχία. Αυτό που στην πραγματικότητα «λειτουργεί» στην «συμφωνία» δεν είναι ο αριθμός των επιστροφών στην Τουρκία αλλά οι κακές συνθήκες υποδοχής για τους πρόσφυγες που έχουν εγκλωβιστεί στα νησιά του Αιγαίου που ουσιαστικά λειτουργούν αποτρεπτικά για να έλθουν πρόσφυγες.

Από τις 20 Μαρτίου 2016, οι δραματικές αλλαγές στα νησιά που υπάρχουν Hot Spots καθόρισαν τον δημόσιο διάλογο. Σκηνές μέσα στη λάσπη, άθλιες συνθήκες υποδοχής, θάνατοι που συνδέονται με τις συνθήκες διαβίωσης, απόπειρες αυτοκτονίας και ένας πολύ σημαντικός αντίκτυπος στη ψυχική και σωματική υγεία των προσφύγων.

Ο επιβαλλόμενος γεωγραφικός περιορισμός στους πρόσφυγες που φθάνουν στα νησιά προκάλεσε μια θλιβερή πραγματικότητα για όσους ζουν στα ευρωπαϊκά Hot Spots, δοκίμασε τα όρια των τοπικών κοινωνιών και συνέβαλε σημαντικά στις ξενοφοβικές και ρατσιστικές αντιδράσεις.

Οι διοικητικές και δoμικές ελλείψεις καθώς και οι περίπλοκες διαδικασίες για το «παραδεκτό» των αιτημάτων ασύλου που υιοθετήθηκαν για να διευκολυνθεί η εφαρμογή της προσφυγικής «συμφωνίας», συμβάλλουν στις απάνθρωπες συνθήκες που επικρατούν στους προσφυγικούς καταυλισμούς των νησιών.

Οι συνθήκες υποδοχής ποτέ δεν ήταν ικανοποιητικές και η έλλειψη ασφάλειας είναι ο κανόνας, ενώ δεν λείπουν και οι σοβαρές αναφορές για περιστατικά σεξουαλικής και έμφυλης βίας κατά γυναικών και νεαρών κοριτσιών.

Η διαδικασία ασύλου είναι συχνά προβληματική μετά την καθιέρωση μιας υπέρ-ταχύρρυθμης διαδικασίας συνόρων, τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασύλου (EASO) και την προβληματική ερμηνεία της έννοιας της «ασφαλούς τρίτης χώρας». Δεδομένου ότι τα Hot Spots λειτουργούσαν πέρα ​​από το όριο της χωρητικότητάς τους, η πραγματική κατάσταση επιβλήθηκε στην εθνική και ευρωπαϊκή πολιτική και οι άνθρωποι που είχαν κριθεί ευάλωτοι μεταφέρθηκαν στην ενδοχώρα. Ωστόσο, ο αριθμός και ο ρυθμός αυτών των μεταφορών (προς την ενδοχώρα) εξακολουθούν να προκαλούν ανησυχία, καθώς ένας ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός ανθρώπων εξακολουθεί να παγιδεύεται στα νησιά υπό συνθήκες εξαχρείωσης.

Τα παραπάνω οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η εφαρμογή της «συμφωνίας» Ε.Ε.-Τουρκίας δημιούργησε ένα φίλτρο που καθυστερεί τους πρόσφυγες, ενώ τους παγιδεύει σε μια απάνθρωπη πραγματικότητα, προκειμένου να αποφευχθεί η εισροή προσφύγων στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εν τω μεταξύ, οι ευρωπαϊκές και εθνικές αρχές έχουν αγωνιστεί να διατηρήσουν πολιτικά και νομικά αυτή την τοξική «συμφωνία». Έχουν επιμείνει σε αυτό χρησιμοποιώντας τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, επιδεικνύοντας σοβαρή περιφρόνηση απέναντι στο κράτος δικαίου και το κεκτημένου της Ε.Ε. για το άσυλο.

Οι εθνικές και ευρωπαϊκές αρχές χειραγώγησαν τις νομοθετικές διατάξεις και «πολιτικοποίησαν» το ελληνικό σύστημα ασύλου σε εξοργιστικό βαθμό, προκειμένου να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα της «συμφωνίας». Ορατές ήταν οι σχετικές ενδείξεις από πολύ νωρίς.

Τον Ιούνιο του 2016, ο Έλληνας Υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής πρότεινε μια τροπολογία που θα άλλαζε τη σύνθεση των Επιτροπών Προσφυγών στη διαδικασία ασύλου, αφού γινόταν ξεκάθαρο ότι οι υπάρχουσες Επιτροπές δεν ήταν πρόθυμες να «συμμορφωθούν» με τις πιέσεις για την παραγωγή αποφάσεων «απαραδέκτου» και έτσι να εξυπηρετήσουν την προώθηση της «συμφωνίας» Ε.Ε.-Τουρκίας.

Μετά τη μεταβολή της σύνθεσης των Επιτροπών Προσφυγών και την έκδοση των πρώτων αποφάσεων «απαραδέκτου», οι δικηγόροι υπέρ των δικαιωμάτων των προσφύγων αμφισβήτησαν τη «συμφωνία» Ε.Ε.-Τουρκίας ενώπιον των Ελληνικών και Ευρωπαϊκών δικαστηρίων. Κατά το διάστημα αυτό, οι ευρωπαϊκές και εθνικές αρχές προσπάθησαν να δημιουργήσουν μια δυναμική υπέρ της «συμφωνίας», χρησιμοποιώντας διπλωματικές διαβεβαιώσεις και παρουσιάζοντάς τες ως εγγυήσεις ότι η Τουρκία ήταν έτοιμη να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις της «συμφωνίας».

Τον Απρίλιο του 2016, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Τουρκίας απέστειλε επιστολή στον Γενικό Διευθυντή Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπου διαβεβαιώνει ότι οι Σύριοι που επιστρέφουν στην Τουρκία από την Ελλάδα θα έχουν πρόσβαση σε καθεστώς προσωρινής προστασίας. Μια ακόμη επιστολή απεστάλη από τον Γενικό Διευθυντή Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Ελληνικές Αρχές τον Μάιο του 2016 με σκοπό τη διευκόλυνση της εφαρμογής της «συμφωνίας». Αυτού του είδους οι γενικόλογες επιστολές παρουσιάστηκαν συστηματικά ως ισχυρή απόδειξη ότι η Τουρκία είναι μια ασφαλής τρίτη χώρα, ενώ ανεξάρτητες οργανώσεις διαθέτουν έναν ολοένα αυξανόμενο όγκο στοιχείων, που επιβεβαιώνουν το αντίθετο.

Περαιτέρω, η απόφαση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες που αγνοεί τα στοιχεία σχετικά με τις παραβιάσεις των βασικών δικαιωμάτων των προσφύγων στο όνομα της «συμφωνίας» ΕΕ-Τουρκίας –πόσο μάλλον με το καθεστώς που επικρατεί σήμερα στην Τουρκία– δεν θα πρέπει να μείνει στο απυρόβλητο της κριτικής.

Τον Σεπτέμβριο του 2017, το Συμβούλιο της Επικρατείας επικύρωσε τις αποφάσεις της Επιτροπής Προσφυγών σχετικά με την περίπτωση δύο ευάλωτων Σύρων αιτούντων άσυλο, κρίνοντας ότι η Τουρκία είναι ασφαλής τρίτη χώρα γι’ αυτούς. Ο μικρός αριθμός ατόμων που επέστρεψαν στην Τουρκία μέχρι στιγμής (1.554 έως τα μέσα Φεβρουαρίου) –σε σύγκριση με τις βλάβες που προκάλεσε– εγείρει ερωτήματα σχετικά με την επιτυχία της «συμφωνίας».

Οι υποστηρικτές της «συμφωνίας» προειδοποιούν για τον αντίκτυπο που θα έχει άλλη μία μαζική εισροή στη σταθερότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και στη ζωή των προσφύγων που έχουν παγιδευτεί ήδη στα ελληνικά νησιά. Αυτό που ξεχνούν είναι ότι η «συμφωνία» έχει ήδη καταδικάσει στη δυστυχία τους πρόσφυγες, εκθέτοντας πολλούς ευάλωτους σε κίνδυνο και καθιστώντας τα ελληνικά νησιά εκ των πραγμάτων φυλακές για χιλιάδες ανθρώπους.

Έχει επίσης υπονομεύσει σημαντικά ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της προστασίας των προσφύγων – την ίδια τη Σύμβαση για το Καθεστώς των Προσφύγων.

Γνώμονας για την Ευρωπαϊκή πολιτική θα πρέπει να είναι η προστασία των προσφύγων και όχι η «συμφωνία»

Η δυστυχία και ο πόνος των προσφύγων στα νησιά του Αιγαίου – που συνειδητά προήλθαν στο «όνομα» της Ευρώπης – πρέπει να τερματιστούν αμέσως.

Πριν να υπάρξουν περισσότεροι θάνατοι, πρέπει άμεσα να επιτραπεί σε όλους τους πρόσφυγες να συνεχίσουν το ταξίδι τους στην ελληνική ενδοχώρα.

Μία γνήσια ευρωπαϊκή λύση, μετά από την αξιοπρεπή στέγαση στην ενδοχώρα, πρέπει να περιλαμβάνει το γρήγορο άνοιγμα ασφαλών και νόμιμων διόδων για τους πρόσφυγες από την Ελλάδα στην Ευρώπη. Είναι πολύ σημαντικό οι περισσότεροι από πέντε χιλιάδες πρόσφυγες που έχουν εγκλωβιστεί να απολαύσουν το δικαίωμα τους στην οικογενειακή επανένωση το συντομότερο δυνατό.